28 Ιουνίου 2011

«Τα ντόπερμαν της ενημέρωσης»



Όλα ξεκίνησαν όταν στο  φύλλο της Ελευθεροτυπίας ο σκιτσογράφος και δημοσιογράφος Στάθης κατακεραύνωνε με πολύ έντονους χαρακτηρισμούς το δελτίο ειδήσεων του MEGA. Φυσικά το συγκεκριμένο άρθρο ξεσήκωσε όχι μόνο την παρουσιάστρια Όλγα Τρέμη και τον σχολιαστή Γιάννη Πρετεντέρη, αλλά το σύνολο των δημοσιογράφων του MEGA, που συνέταξαν επιστολή και μάζευαν υπογραφές για να τη στείλουν στον ίδιο τον Στάθη και την Ελευθεροτυπία, απαντώντας σε όσα γράφει!


Αναλυτικά το άρθρο του Στάθη με τίτλο «Τα ντόπερμαν της ενημέρωσης»

Η «πόλις» έχει αρχίσει να κόβεται στα δύο. Μας μιλούν πλέον σαν να είμαστε δούλοι -θέλουν «συμβάσεις μιας ημέρας», «απολύσεις χωρίς αποζημιώσεις», θέλουν τις κόρες μας στο χαρέμι τους, τους γιους μας στη δούλεψή τους, γιουσουφάκια.

Αυτοί που λήστεψαν τη χώρα, αυτοί που έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, θέλουν τώρα με εργαλείο την ακροδεξιά κατοχική κυβέρνηση Παπανδρέου να έχουν να διαθέτουν και να κατέχουν ανθρώπους των 500 ευρώ.

Μας μιλούν με φερέφωνα (όπως άλλοτε με τα κατοχικά μεγάφωνα) τους καθεστωτικούς δημοσιογράφους.

Η «πόλις» κόβεται στα δύο, το παρακάτω κείμενο δεν είναι επί προσωπικού. Είναι περί του επερχόμενου εκφασισμού...

Τι Τρόμος είναι αυτός;!

Το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Μέγκα.

Τι οργουελικός εφιάλτης!

Σαν τα κοράκια παραμονεύουν οι δύο απ' τους παρουσιαστές, η κυρία Τρέμη και ο κ. Πρετεντέρης
να αρπάξουν απ' το στόμα του καλεσμένου τους, όταν δεν είναι φιλοκυβερνητικός, την κουβέντα του, να τη δαγκώσουν να τη διαστρέψουν, να την ανασκολοπίσουν και να του τη δώσουν πίσω να τη φάει, να τού κάτσει στον λαιμό, να πνιγεί, να σκάσει - και αυτό το λένε διάλογο, ενημέρωση, ειδήσεις.

Τι οργουελικός τρόμος είναι αυτός! Αυτό το φρικτό δίδυμο δεν επιτίθεται με μένος Ταλιμπάν εναντίον των στόχων του μόνον με το (απύλωτο, ιταμό και υπερφίαλο) στόμα του, αλλά
με όλην τη γλώσσα του σώματός του να κορυβαντιά, να ωρύεται, να σκούζει, να προσβάλλει, να ειρωνεύεται - είναι αυτό ειδήσεις; έστω σχόλιο μέσα στις ειδήσεις; είναι άποψη;
Όχι, είναι τρομοκρατία! Είναι προπαγάνδα! Είναι κουστουμάτος ταλιμπανισμός, είναι φασισμός,
είναι, ακόμα χειρότερα, εθισμός των θεατών στον φασισμό.

Τίποτα απ' όσα γίνονται σε αυτό το δελτίο δεν έχει σχέση με τη δημοσιογραφική δεοντολογία, ρωτάνε και απαντάνε οι ίδιοι, διακόπτουν όποιον γουστάρουν και το στόμα τους στάζει μέλι μόνον μπροστά στους κυβερνητικούς και τους φίλους τους. Αλλά, το πιο θλιβερό είναι όταν για «ξεκάρφωμα» οι δύο αυτοί παρουσιαστές (των οποίων, τουλάχιστον η ταπεινότης μου δεν είναι συνάδελφος) κάνουν τάχα ζόρικες ερωτήσεις στους υπουργούς, ανάλογες με εκείνες που θα έκαναν δουλικά στους αφεντάδες τους σε άλλες εποχές.

Δεν ξέρω αν λέει αλήθεια η AGB ή η Πωστηλέν τώρα, για τη θεαματικότητα αυτού του δελτίου, ούτε με νοιάζει αν είναι πρώτο ή έσχατο. Με νοιάζει ότι είναι όνειδος για τη δημοσιογραφία, πληγή για τη δημοκρατία, ντροπή για την πολιτική.

Ούτε απορώ με τους πολιτικούς που πάνε και προσκυνάνε τα ξόανα της τηλεοπτικής τυραννίδας στην πιο απεχθή τους μορφή, αμφισβητώ όμως ότι οι πολίτες δεν αισθάνονται έστω κι απ' τον καναπέ τους τον κίνδυνο που πηγάζει απ' αυτήν την τηλεοπτική χούντα -αυτό το διαρκές εξουσιαστικό ξεσάλωμα του πρασινοφρουρισμού. Αυτής της ανωφελούς γλίτσας που σπαράζει τη χώρα παραπάνω από δυο δεκαετίες τώρα.

Αυτός ο συνδυασμός γκαιμπελισμού και σταλινισμού παντός καιρού, όστις υποστήριξε υπό τη δορά του εκσυγχρονισμού με τον πιο καθωσπρεπίστικο τρόπο ό,τι πιο αισχρό μάς έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια, απ' το άγος του Χρηματιστηρίου έως την αποκοπή των μισθών και τις επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις, αυτός ο συνδυασμός, καλά οχυρωμένος από αφεντικά, χορηγούς, διαφημιστές, τραπεζίτες και συν-ένοχους δημοσιογράφους, έχει βλάψει τον λαό και το πολίτευμα περισσότερο απ' όσον έβλαψε η μαύρη πανώλη το Λονδίνο και τις τρεις φορές που το επισκέφθηκε.

Η ενημέρωση είναι δικαίωμα του λαού.

Το δελτίο του Μέγκα και τα άλλα δελτία όπως αυτό δεν ενημερώνουν τον λαό, τον στραβώνουν, τον αιχμαλωτίζουν, τον χειραγωγούν.

Βγαίνουν στον αέρα, που είναι περιουσία του λαού, μόνο και μόνο για να τον τρομοκρατήσουν, για να τον κάνουν να κάθεται σούζα, οι σταθμοί αυτοί είναι η μαύρη χειρ και η σιδερένια φτέρνα των διαπλεκόμενων - είναι εχθροί του λαού με περικεφαλαία.

Την περικεφαλαία της οίησης, του (ραγιάδικου) θράσους, του κυνισμού, του αμοραλισμού, της αναισχυντίας, της αγένειας - με έναν λόγο: μιλάνε στον λαό σαν να μιλούν σε κατσαρίδες...
Ντροπή!

ΔΕΝ ΣΑΣ ΜΟΙΑΖΩ



Δεν σας μοιάζω, όχι...όχι...
ποτέ δεν σας έμοιαζα,
πέρασε κάποιος καιρός που νόμιζα πώς είμαι ένας από σας,
όμως όχι, δεν σας μοιάζω,
εγώ δεν λέω ψέματα,
ούτε τρώγω μόνος μου τις σάρκες μου,
δεν τρέφομαι με αίμα,
ούτε διασκεδάζω με τα κομμάτια των ανθρώπων πού διαμελίστηκαν στον τροχό.
Όχι...δεν σας μοιάζω,
για μένα το χάδι είναι πολύτιμο,
το χαμόγελο αναντικατάστατο
και δεν θέλω να άρχω στους τυφλούς,
βασιλιάς μονόφθαλμος δεν θέλω να είμαι..
Δεν σας μοιάζω...
για μένα ένα φιλί έχει μεγαλύτερη αξία από μια βαλίτσα χρυσάφι
και χρυσάφι είναι μια στιγμή πού περνά
μέσα σε δυο λατρεμένα χέρια.
Όχι...δεν σας μοιάζω...
όμως μου φαίνεται σαν να πέρασαν αιώνες,
από τότε που είχαμε τα ίδια όνειρα
Ναι...Ναι...δεν σας μοιάζω...
ήρθε η ώρα να σας αποχαιρετήσω καλοί μου φίλοι....
μου κάνατε παρέα...
με συντροφέψατε...
με παρηγορήσατε...
και με φτάσατε ως εδώ..
όμως δεν σας μοιάζω..
Εγώ είμαι καταδικασμένος στην αιώνια μοναξιά...
καταδικασμένος να ζω έξω από την ψευδαίσθηση...
έξω από τα δήθεν και τα πρέπει....
Ίσως και να το ήξερα πάντα...
Τώρα ήρθε η ώρα να κινήσω για το δικό μου βουνό...
Να σκαρφαλώσω στα δικά μου ανεμοδαρμένα ύψη....
είναι η ώρα να βαδίσω το δικό μου μοναδικό δρόμο απερίσπαστος...
και μόνος.....
τελικά ίσως και να σας μοιάζω...
ναι...ναι...μάλλον σας μοιάζω...
πόσο εγωιστής έγινα....


Οι εικόνες είναι πίνακες του ζωγράφου και γλύπτη Γιάννη Γαΐτη

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ...ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΜΑΣ...ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΜΑΣ


Ποτέ δεν το περίμενα από τον εαυτό μου πως θα έρθει η ώρα να συνυπογράψω ένα κείμενο ελληνίδας βουλευτού.. Και μάλιστα Κυβερνητικής - έστω πρώην.. Το κάνω, με χέρια και με πόδια..

Το άρθρο που ακολουθεί είναι της Σοφίας Σακοράφα.. Νομίζω πως αξίζει να το διαβάσετε..



Κάποιες σκέψεις με αφορμή τα περί πολιτικής ανυπακοής του κινήματος, περί ανομίας των πολιτών ....και άλλα πρόσφατα γεγονότα.
Προσπαθώ παρά τις απαράδεκτες στρεβλώσεις των τελευταίων μηνών, να αντιμετωπίζω τη λέξη πολίτης με την έννοια, την αξία και το ύψιστο περιεχόμενο που έδωσαν στη λέξη πολίτης ο Περικλής και ο Κλεισθένης, που έδωσαν οι αγώνες του λαού μας για δημοκρατία, ελευθερία και ανεξαρτησία, που έδωσε το 114 και το Πολυτεχνείο, που έδωσε η νέα γενιά το Δεκέμβρη του 2008, που δίνουν καθημερινά όλοι όσοι υπερασπίζονται τη θέση τους στην όξυνση της ταξικής πάλης, την πολιτική τους άποψη, την αξιοπρέπεια στην εργασία, το δικαίωμα στην ανθρωπιά και την αλληλεγγύη.

Ντροπή νιώθω ως βουλευτής και ταυτόχρονα ως πολίτης αυτής της χώρας, όταν... χιλιάδες χρόνια αγώνων, εξεγέρσεων, επαναστάσεων, εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων συνθλίβονται από μια ομάδα, ξένη και ντόπια.


Από μια ομάδα που μετατρέπει τον πολίτη σε υπήκοο, που μετατρέπει τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας μας σε απέραντο σκλαβοπάζαρο, που μετατρέπει τον πλούτο της πατρίδας μας σε περιουσιακό στοιχείο αποπληρωμής, που τολμά και αστειεύεται με τον Παρθενώνα και το Σούνιο, αφού είναι τα μόνα που μας επιτρέπουν να μας απομείνουν.
Ντροπή και Οργή για αυτήν την απροκάλυπτη εκτροπή.
Εκτροπή της δικαιοσύνης που έχει μετατραπεί σε έκτακτο απεργοδικείο.
Εκτροπή της δημοκρατίας που...

απαγορεύει τις συναθροίσεις άνω των τριών.
Εκτροπή της πληροφόρησης που σπεκουλάρει στη Μαρφίν, αλλά δεν εντρέπεται που στο ψεκασμένο από χημικά πρόσωπο του Μανώλη Γλέζου κηδεύεται η αντίσταση.
Εκτροπή του κοινοβουλευτισμού που δίνει εν λευκώ εξουσία στον υπουργό Οικονομικών να υπογράφει ό,τι θέλει.
Εκτροπή των νοημάτων και της βαριάς ιστορίας που αυτά κουβαλούν.
Ο πρωθυπουργός μίλησε για ανυπακοή που οδηγεί στην ανομία.
Είναι βαριά η ιστορία μας. Ο Σοφοκλής υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος εδίδαξε ο ίδιος στον εαυτό του «τας αστυνόμους οργάς», το πάθος, δηλαδή, για τη θέσμιση των πόλεων.
Είναι σχήμα οξύμωρο για όσους δεν ξέρουν...
Διότι πώς είναι δυνατό οι ορμές, η οργή, το πάθος των πολιτών να μπορεί να οδηγεί στη θέσμιση νόμων.
Αυτό που ο πρωθυπουργός ονομάζει ανομία, είναι στην πραγματικότητα το πάθος των πολιτών για δικαιοσύνη.
Είναι το πέρασμα από μία ανήμπορη και άνευρη οργή, σε μία οργή που έχει τη δύναμη να αμφισβητεί.
Αυτή η ανομία κατά τον πρωθυπουργό, είναι το πάθος για δικαιοσύνη, που οδήγησε την Αντιγόνη να παραβεί το νόμο.
Αυτή η ανομία, είναι το πάθος για ελευθερία, που οδήγησε τους εργάτες των ναυπηγείων της Σύρου το 1879 να δημιουργήσουν ένα από τα πρώτα συνδικάτα.
Αυτή η ανομία, είναι το πάθος για την δημοκρατία, που δημιούργησε το Μάη του 36 στη Θεσσαλονίκη
Αυτή η ανυπακοή, είναι το πάθος για ανεξαρτησία που οδήγησε το Γρηγόρη Λαμπράκη στη μεγαλειώδη πορεία στη Θεσσαλονίκη.
Αυτή η ανυπακοή, είναι το πάθος για αντίσταση που οδήγησε στη νίκη του κινήματος επί του νομοσχεδίου Γιαννίτση, στη νίκη του κινήματος για το άρθρο 16 του Συντάγματος.
Χιλιάδες άνομες, ανυπάκοες πράξεις άλλαξαν τούτο τον κόσμο.
Θέσμισαν άλλες κοινωνίες.
Έθεσαν άλλους νόμους.
Έτσι κινείται η ιστορία, στους αιώνες των αιώνων
Αυτό που ο πρωθυπουργός ονομάζει ανυπακοή, είναι η κινητήρια δύναμη του μετασχηματισμού των κοινωνιών.
Τι θα ήταν η Ελλάδα με έναν υπάκουο Κολοκοτρώνη, με έναν υπάκουο Παπαφλέσα.
Τι θα ήταν η Ελλάδα με έναν υπάκουο Σωτήρη Πέτρουλα
Τι θα ήταν η Ελλάδα με έναν υπάκουο Μαρίνο Αντύπα
Τι θα ήταν η ανθρωπότητα με μια υπάκουη Αντιγόνη
Τι θα ήταν οι κοινωνίες με υπάκουους υπηκόους.
Ζητάει ο πρωθυπουργός υπακοή στην ομαλότητα.
Η χώρα μας, όμως, ζει σε παρατεταμένη ανωμαλία. Σε βαθιά σήψη και προχωρημένη βία.
Βία και ανωμαλία είναι η ανεργία και το κοινωνικό απαρτχάιντ που τη συνοδεύει.
Βία και ανωμαλία είναι ο κοινωνικός κανιβαλισμός που καλλιεργείται στη βάση της πυραμίδας και αφήνει ανέγγιχτη την κορυφή
Βία και ανωμαλία είναι τα 350 ευρώ σύνταξη
Βία και ανωμαλία είναι να πωλείται η Ελλάδα 50 δις από τα οποία τα 30 πάνε στις τράπεζες
Βία και ανωμαλία είναι η κατάσχεση της γης μας
Βία και ανωμαλία είναι η Ζίμενς, το Βατοπέδι,
Βία και ανωμαλία είναι η μετατροπή των κοινωνικών αγαθών της παιδείας, της υγείας, των μεταφορών σε πανάκριβα εμπορεύματα
Βία και ανωμαλία και παρανομία και ανομία είναι το Μall συμφερόντων Λάτση και το Θων συμφερόντων Βωβού που η κυβέρνηση Σημίτη οικοδόμησε και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας λειτούργησε
Και όσοι αντιτίθενται σε αυτή τη βία δεν είναι τζαμπατζήδες.
Είναι ο εργαζόμενος που μια ζωή ολόκληρη πλήρωνε και σήμερα δεν έχει σύνταξη.
Είναι ο εργαζόμενος που μια ζωή πλήρωνε και δεν είχε ποτέ την ελάχιστη ανταποδοτικότητα
Είναι αυτός ο συνειδητός αγωνιστής που ξέρει ότι το δίκιο δεν κερδίζεται με το σαβουάρ βιβρ της «άνομης νομιμότητας».
Τζαμπατζήδες είναι οι ελληνικές κυβερνήσεις που από αυτά που χρωστούσαν στον ΟΑΣΑ έδωσαν μόλις το 1/3 και τον εξανάγκασαν σε δανεισμό.
Και όταν έληγαν τα δάνεια έπαιρνε νέα δάνεια επειδή το κράτος που ήταν εγγυητής δεν τα κατέβαλε στη λήξη τους
Είναι αυτοί που ενθυλακώνουν τεράστια ποσά από εισφοροδιαφυγές και φοροδιαφυγές
Είναι αυτοί που στην περίοδο του χρηματιστηρίου έπαιξαν αέρα και έβγαλαν δισεκατομμύρια
Είναι αυτοί που σε ένα βράδυ άλλαζαν συντελεστές δόμησης και έβγαζαν τρισεκατομμύρια
Είναι αυτοί που κατασκεύασαν τα ολυμπιακά εκτρώματα και μέσα σε δύο χρόνια μετέτρεψαν το χάλυβα σε χρυσό και το δημόσιο χρήμα σε μποναμά στις τσέπες τους
Είναι τα αφεντικά από πάσης φύσεως τηλεοπτικά παπαγαλάκια που χρωστούν και δεν αποδίδουν
Είναι αυτοί που εκμεταλλεύονται τους μετανάστες σε καθεστώς μαύρης δουλείας, που πολλοί από αυτούς έχουν έμμεσο εργοδότη τα υπουργεία μας για να είναι καθαρά
Αυτοί είναι οι τζαμπατζήδες της δημόσιας ζωής.
Οι παρασιτικοί τζαμπατζήδες που επιβιώνουν στην κυριολεξία.
Ζουν δηλαδή σε βάρος, επί της πλάτης του ελληνικού λαού.
Το κίνημα Δεν πληρώνω είναι η αντίδραση στο ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ της κυβέρνησής.
Δεν πληρώνω, λένε, στους συνταξιούχους
Δεν πληρώνω, λένε, για υγεία και παιδεία
Δεν πληρώνω, λένε, τις αποζημιώσεις των απολυμένων
Δεν πληρώνω, λένε, στους αγρότες
Δεν πληρώνω, λένε, σε μια ολόκληρη κοινωνία που τη θέλουν επαίτη και τους ενοχλεί που τους ανταποδίδει στα ίσια τη δική τους πρακτική.
Όταν η πολιτική ηγεσία αρχίζει και βλέπει κάθε εξεγερτική ή κινηματική εκδήλωση ως απειλή για τη διατήρησή της, όταν ποινικοποιεί το φρόνημα και κάθε πράξη αντίστασης τότε η πολιτική της αυτοσυντήρηση έχει υπερβεί κάθε υπόλειμμα δημοκρατικής ευαισθησίας και οδεύει στο δρόμο της απώλειας και κάθε δημοκρατικής νομιμότητας.
Επιτέλους ακόμη και με όρους αστικής νομιμότητας, ακόμη και με την κουλτούρα που πασχίζει η κυβέρνηση να θεμελιώσει αυτή του ήσυχου νοικοκυραίου, του φοιτητή που μόνο διάβαζε, η κυβέρνηση είναι η πολιτικά όχι ανυπάκοη, αλλά η πολιτικά έκνομη.
Την ενοχλεί η πολιτική ανυπακοή, αλλά η κυβέρνηση πήρε μια λαική εντολή και την παρέβη.
Την ενοχλούν οι απαράδεκτες εκδηλώσεις επί της ελληνικής σημαίας, αλλά η κυβέρνηση τραυματίζει την εθνική μας κυριαρχία, η κυβέρνηση παζαρεύει τα ελληνικά νησιά.
Η τρόικα μπορεί να διαπίστωσε ότι ο ελληνικός λαός να βρίσκεται σε περιορισμένη αναταραχή σε σχέση με το παρελθόν, όμως ο λαός μας έχει δύο κόκκινες γραμμές.
Η μία, τιμωρεί αυτόν που τον προδίδει.
Η δεύτερη, τιμωρεί αυτόν που ξεπουλάει την πατρίδα.
Είναι αυτός ο ΄΄εχθρός λαός΄΄.
Ο εχθρός λαός έχει στην κυριολεξία τραγουδήσει δύο τραγούδια του Μίκη.
΄΄Αρνιέμαι να με κάνουν ότι θένε, αρνιέμαι να χαθώ στην καταχνιά΄΄ και
΄΄Λαχτάρησα μια χώρα, όπου το λάδι από την ελιά ίσα θα το μοιράζεις στα δώδεκα παιδιά.΄΄
Αυτά είναι η ιστορία μας.
Αυτά είναι η αντίστασή μας.
Αυτή είναι η παρακαταθήκη μας.
Για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους και σε ευθεία γραμμή με την ιστορία μας.
Αυτός που αρνιέται είναι το πολιτικό υποκείμενο που αντιστέκεται.
Αυτός που αντιστέκεται είναι το πολιτικό υποκείμενο που λαχταράει μια άλλη Ελλάδα.
Και στην ιστορία της ανθρωπότητας, έως και την πλέον πρόσφατη πριν λίγες ημέρες, αυτός που αντιτάσσεται στο πολιτικό υποκείμενο είναι καταδικασμένος σε ημερομηνία λήξης.

Tης ΣΟΦΙΑΣ ΣΑΚΟΡΑΦΑ

23 Ιουνίου 2011

"Ανοίγουμε τον Κλήδονα με τ’ Αη Γιαννιού τη χάρη, όπου ‘ναι καλορίζικος να βγει το ριζικάρι."


Ηρθε ξαφνικά και το θυμήθηκα σαν έπεσε η ματιά μου τυχαία στο ημερολόγιο. 23 Ιούνη. Παραμονή Αϊ - Γιαννιού. Πού να βρεθεί καιρός να τρέξεις στα παλιά, ποιος να βρεθεί να στο θυμίσει, έτσι που τα καθημερινά προβλήματα μας πνίγουν, έτσι που κυνηγάμε μ' αγωνία το μεροκάματο και το άγχος και ο μόχθος της ζωής μας συνθλίβουν.
Κοινωνικά αλλοτριωμένοι μέσα απ' τη συμπίεση των σχέσεων των συναναστροφών και των τσιμεντένιων πύργων. Μας τρομάζει η μοναξιά και μας κυριεύει ο φόβος και η αναξιοπιστία του διπλανού. Παλιά αγαπημένα πατροπαράδοτα ήθη κι έθιμα που σιγά - σιγά ξεφτίζουν, σβήνουν, χάνονται και ξεχνιούνται.
Ο Κλήδονας προέρχεται από την Ιωνική λέξη Κλήδων που σημαίνει ένα είδος μαντικής. Ο Κλήδονας γινότανε την παραμονή του Αϊ - Γιαννιού. Μετά τη δύση του ηλίου τα κορίτσια γέμιζαν ένα δοχείο με νερό - το λεγόμενο αμίλητο νερό - μέσα στο οποίο κάθε κοπέλα έριχνε κάποιο δικό της αντικείμενο(δαχτυλίδι, σταυρό, χτένα, σκουλαρίκι, κουμπί κ. ά.) που ονομάζονταν"Ριζικάρικο". Σκεπάζανε το δοχείο μ' ένα ύφασμα και το αφήνανε όλη νύχτα έξω στη δροσιά. Οταν το σκέπαζαν έλεγαν "Κλειδώνουμε τον Κλήδονα στου Αϊ - Γιαννιού τη χάρη κι όποια έχει το καλό να δώσει και να πάρει".
Την άλλη μέρα το βραδάκι ανοίγανε τον Κλήδονα με τον ακόλουθο στίχο: "Ανοίγουμε τον Κλήδονα στου Αϊ - Γιαννιού τη χάρη κι από 'χει ριζικό καλό σήμερα να το πάρει". Υστερα η αρχιμαστόρισσα, η πιο φωνακλού και κακαβρακάτη σήκωνε τις φούστες ψηλά να φαίνονται τα φραντζολάτα κατάλευκα μπούτια, έβγαζε ένα ένα τ' αντικείμενο, λέγοντας κάποιο δίστιχο που αντιστοιχούσε σ' αυτήν που το είχε.
Και κα κα κα τα γέλια και τα υπονοούμενα και οι ευχές και τα κουτσομπολιά και οι χαμηλοθωρούσες αλαφροκοκκίνιζαν πυρωμένες τάχατες απ' την ντροπή, μα κατάβαθα φχαριστημένες.
Την ίδια βραδιά γινότανε στις γειτονιές, τα σοκάκια, τις αλάνες και τις μικροπλατείες το μεγάλο πανηγύρι. Μεγάλοι και μικροί τρέχανε από νωρίς να μαζέψουν κουρελαρία για κάψιμο, παλιοσανίδες, άχυρα, καφάσια και καλάθια, παλιοστρώματα κ.ά. κι απάνω απάνω στη φωτιά οι ξεραμένοι Μάηδες.Λαμπάδιαζε ο ντουνιάς κι άρχιζε το γλέντι. Καιγότανε και φάνταζε ο τόπος. Πηδούσαν οι μεγάλοι τρεις φορές και χίλιες οι πιτσιρικάδες κι όταν διασταυρωνόντανε λέγανε κι από μια ευχή.
Οι φωτιές του Αϊ-Γιαννιού και το πήδημα της φωτιάς είναι από μια άποψη λείψανα των Διονυσιακών Μυστηρίων, κατά τα οποία οι Βακχίδες, στεφανωμένες με κισσούς, κρατούσαν ξύλινα ομοιώματα του Διόνυσου και χόρευαν και πηδούσαν πάνω απ' τη φωτιά. Η χριστιανική παράδοση λέει πως ο Αγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής που ζούσε στην έρημο, έκαιγε την εποχή αυτή τ' άγρια χορτάρια στα έλη, για να μην πηγαίνουν τα ζουζούνια και τα κουνούπια και γεννούν τ' αυγά τους.
Οπως και να το κάνεις, παλιά, αγαπημένα, ξέγνοιαστα κι ανθρώπινα έθιμα που ξέφτισαν και χάθηκαν κι απόμεινε μια μακρινή πικρή ανάμνηση για τα μακρινά πικρά παιδικά μας χρόνια.

Κλήδονας







Ο Κλήδονας είναι ένα έθιμο με καταγωγή στην αρχαία εποχή, που επικρατούσε η 'κληδόνα'. Κληδόνα σημαίνει πράξεις ή λέξεις τυχαίες και ασυνάρτητες, που ακούγονταν κατά τη διάρκεια μαντικών τελετών και στις οποίες αποδίδονταν προφητική σημασία. Στη νεοελληνική αντίληψη το έθιμο αυτό εξελίχθηκε σε μια όμορφη και ενδιαφέρουσα ιεροτελεστία, περισώζοντας τους ερωτικούς χρησμούς. Ο Κλήδονας ζωντανεύει τη μέρα του Αη-Γιαννιού, στις 24 Ιουνίου, που συμπίπτει με τη θερινή τροπή του ήλιου. 


Χαλάστρα Θεσσαλονίκης το έθιμο του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα

 

- Κάθε χρόνο ,το τελευταίο τριήμερο (Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή) του Ιουνίου ,αναβιώνει στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης το έθιμο της Τζαμάλας και του Αϊ-Γιαννιού του Κλήδονα. Η αναβίωση και αναπαράσταση του εθίμου ξεκινάει το απόγευμα του Σαββάτου. Στις γειτονιές του Δήμου Χαλάστρας ανάβουν οι φωτιές (Τζαμάλες) και με τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων (Κλαρίνο, Ζουρνάς κ.λ.π.) στήνεται χορός γύρω από τη φωτιές.
- Στη συνέχεια η ομάδες ξεκινούν για την κεντρική πλατεία ,κρατώντας αναμμένες δάδες , όπου και ξεκινά το κυρίως μέρος της αναπαράστασης του εθίμου. Μία αναπαράσταση που εξιστορεί πως οι ελεύθερες κοπέλες έπρεπε να πάρουν το αμίλητο νερό από τα πηγαδάκια της περιοχής , τα τραγούδια και τις ευχές προς τον Άι-Γιάννη τον Κλήδονα που συνόδευαν όλη αυτή την ιεροτελεστία και τέλος την προετοιμασία της φωτιάς (Τζαμάλας) από τον αρχηγό της οικογένειας.
- Μετά το τέλος της αναπαράστασης ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι γύρω από τη μεγάλη φωτιά (Τζαμάλα) που ανάβει στην πλατεία της Χαλάστρας. Την Παρασκευή και την Κυριακή υπάρχουν παραδοσιακές χορευτικές παραστάσεις υπό την αιγίδα του Κέντρου Νεότητας Χαλάστρας.





Κλήδονας και Σαρακατσάνοι ( Καλογιάννια ) 

 

- «Καλογιάννη» έλεγαν οι Σαρακατσάνοι τον Άη-Γιάννη τον Πρόδρομο γιατί βάπτιζε τους χριστιανούς και τον ίδιο τον Χριστό και προς τιμήν του «Καλογιάννια» ονόμασαν ένα είδος φυτού-λουλουδιού. Έτσι το απόγευμα της παραμονής της γιορτής, οι κοπέλες μάζευαν τα καλλογιάνια, τόσα κλαδιά όσα και τα μέλη της οικογένειας τους. Τα έταζαν ένα για τον καθένα και τα έδεναν αρμαθιά με κόκκινη κλωστή σε «χερούλες».
- Στην κάθε χερούλα έδεναν και ένα ασημικό ή δαχτυλίδι και όλα μαζί τα έβαζαν μέσα σε ένα κακκάβι, με νερό τόσο, όσο να βρέχονται όλα και να είναι δροσερά, το οποίο έβαζαν σε τέτοιο μέρος ώστε να το βλέπει ο ουρανός όλη νύχτα. Αυτό το κακκάβι σκέπαζαν με ένα μαντήλι από το εικονοστάσι που ήταν κόκκινο και σταμπωτό και αφού τελείωνε η διαδικασία τότε μία κοπέλα της οποίας ζούσαν και η μάνα και ο πατέρας, έπαιρνε το κακκάβι το έβαζε, πάνω στο κεφάλι της και ξεκινούσαν όλες μαζί για τη βρύση τραγουδώντας: «Κίνησα το δρόμο-δρόμο, το στενό το μονοπάτι.
- Βρίσκω μια μηλιά στη μέση κι άλλη μία παρακάτω ξάμωσα να πάρω μήλα και μαράθηκαν τα φύλλα μην το παίρνεις, μη το κρύβεις, μην το αγουρομαραγκιάζεις, τα ‘χει ο αφέντης μετρημένα κι η κυρά του φυλαγμένα». Το γλέντι δεν τελείωνε παρά μόνο τις πρώτες πρωινές ώρες, παλιότερα βέβαια κρατούσε σύμφωνα με τις μαρτυρίες δύο νύχτες και τρεις μέρες . Κάποτε όλα αυτά έφταναν στο τέλος, η κάθε μια έπρεπε να πάρει τα δικά της Καλογιάννια για να τα πετάξει και να δουν τι είδους μαντικές προγνώσεις θα μπορούσαν να κάνουν.
- Η κοπέλα με το κακκάβι τα σήκωνε για τελευταία φορά στο κεφάλι της άπλωνε το χέρι της έπαιρνε ένα στην τύχη και φώναζε: «Ποιανής είναι;» Τότε η κάτοχος που γνώριζε το δαχτυλίδι της έλεγε «Θκομ-θκομ». Αυτό ήταν το πιο σημαντικό γεγονός για την κοπέλα κατά τους Σαρακατσάνους, γιατί παντρευόταν πρώτη-πρώτη και θα ‘χε καλό γάμο.




Φωτιές Κλήδονα

 

- Στις 24 του μηνός τυχαίνει η ακμή του θέρους, οι θερινές αλλαγές του ήλιου, που είναι μια ση-μαντική, αλλά μερικές φορές κι επικίνδυνη αλλαγή του χρόνου, κυρίως για τους γεωργούς. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ορισμένες συνήθειες των αρχαίων, σχετικές με το θερινό ηλιοστάσιο, διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα.
- Μια τέτοια συνήθεια είναι κι οι φωτιές τ’ αϊ -Γιαννιού που άναβαν στους δρόμους, στις 24 Ιουνίου το βράδυ, και πηδούσαν πάνω απ’ αυτές. Το πήδημα πάνω από τις φλόγες ήταν για τους αρχαίους ένα έθιμο καθαρτήριο και «διαβατήριο». Μ’ αυτόν τον τρόπο καθαρίζονταν, με τη δύναμη της φωτιάς, κι έτσι, δυνατοί και καθαροί έμπαιναν στη νέα περίοδο που άρχιζε. 



Ο Κλήδονας στη Σύρο

 

- Ο Κλήδονας ήταν από τα πιο προσφιλή έθιμα και πραγματοποιούταν ανήμερα τ' άη Γιάννη στις 24 Ιουνίου. Ο άγιος καλείται "Πρόδρομος" γιατί προετοίμασε το λαό να υποδεχτεί το Σωτήρα, "Βαπτιστής" γιατί βάφτισε το Χριστό και "Αποκεφαλιστής" γιατί εκτελέστηκε με αποκεφαλισμό. Οι Συριανοί τον αποκαλούν "Κοψοκέφαλο".
- Έξω απ' τα παραπάνω αποκαλείται "Φανιστής" απ' το "φανός". Την παραμονή της εορτής κορίτσια με πήλινο βάζο πήγαιναν σε φιλικά σπίτια κι έπαιρναν το αμίλητο νερό. Ονομάζεται αμίλητο γιατί τα κορίτσια το ζήταγαν χωρίς να μιλήσουν καθόλου. Μετά από κει έπαιρναν βόλτα τα σπίτια της γειτονιάς κι ο καθένας έριχνε στο βάζο από ένα σημάδι, ένα κουμπί π.χ., ένα καρφί, ένα σουγιά.
- Το άλλο βράδυ συγκεντρώνονταν όλοι κάπου κι ένας -ο βγάλτης- τραβούσε απ' το νερό ένα αντικείμενο και λεγόταν ένα τετράστιχο που ανήκε σ' αυτόν που ανήκε το ρίξιμο. Τα τετράστιχα είναι ερωτικά, χιουμοριστικά, σατιρικά και πικάντικα κάποτε. Προκαλούν το γέλιο.

"Ανοίξτε τον κλήδονα
και στρώστε βελούδα
για να περάσει ο βασιλιάς
και η βασιλοπούλα.

Ο δεύτερος έλεγε:

Έχω τραγούδια να σας πω
έναν κουβά γιομάτο
και ξεπατώθηκε ο κουβάς
και πέσαν όλα κάτω.

Για τον κακόλογο λεγόταν το εξής τετράστιχο:

Της μαύρης κότας τα φτερά
στη γη να τιναχτούνε
και στης κακιάς γειτόνισσας
τα μάτια να της βγούνε".

 

 

Μικρά Ασία και Κλήδονας

 

- Μία παραλλαγή ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Μικρά Ασία, είναι ότι , στο αγγείο με το αμίλητο νερό ρίχνουν χυτό μολύβι, που έχει ζεσταθεί μέχρι την τήξη του και το οποίο, ερχόμενο σε απότομη επαφή με το κρύο νερό, στερεοποιείται λαμβάνοντας αλλόκοτες μορφές. Η μολυβδομαντεία γίνεται τότε χάρη στην ερμηνεία που θα δοθεί από ειδικές γυναίκες, τις "μολυβούδες", στο σχήμα κάθε "ριζικού" που ανασύρεται για καθεμία από τις άγαμες κοπέλες, π.χ., καράβι, που ισοδυναμεί με ταξίδι ή γαμπρό ναυτικό, μουσικό όργανο, το οποίο προδηλώνει χαρές κ.λπ. 


Βοιωτία και Κλήδονας

 

Στη Βοιωτία συνηθιζόταν ανήμερα του Αϊ-Γιαννιού τα κορίτσια να κοιτάζουν βιαστικά κατάματα το φως του ήλιου και μέσα στη θαμπάδα των ματιών τους διέκριναν τη μορφή του μελλοντικού γαμπρού . 


Ανήμερα Αϊ-Γιαννιού 

 

- Ανήμερα του Αϊ-Γιαννιού, αλλά πριν βγει ο ήλιος -ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων-, η υδροφόρος νεαρή της προηγουμένης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο. Το μεσημέρι, ή το απόγευμα, συναθροίζονται πάλι οι ανύπανδρες κοπέλες. Αυτήν τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς και γείτονες και των δύο φύλων, καλεσμένοι για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας.
- Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς, η "Μαρία" ανασύρει ένα ένα από το αγγείο τα αντικείμενα, που αντιστοιχούν στο "ριζικό" κάθε κοπέλας, απαγγέλλοντας ταυτόχρονα δίστιχα, είτε όπως τα θυμάται, είτε από συλλογή τραγουδιών ή ακόμη από ημεροδείκτες. Το δίστιχο που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνύει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους, που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη.
-  Προς το σούρουπο, όταν τελειώσει η μαντική διαδικασία, η κάθε κοπέλα γεμίζει το στόμα της με μια γουλιά αμίλητο νερό και στέκεται μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο, έως ότου ακούσει το πρώτο ανδρικό όνομα. Αυτό πιστεύεται ότι θα είναι και το όνομα του άνδρα που θα παντρευτεί. Σε μερικές περιοχές, όπως στις Σέρρες, το κρίσιμο άκουσμα του ονόματος θα γίνει κατά τη διαδρομή της επιστροφής στο πατρικό της.


 

Παραμονή Αϊ-Γιαννιού 

 

-  Την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποιο μέλος της συντροφιάς, συνήθως σε μια "Μαρία" (στη Θράκη ο ρόλος αυτός δίνεται στην ονομαζόμενη "Καλλινίτσα"), της οποίας και οι δύο γονείς είναι εν ζωή, να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το "αμίλητο νερό".
-  Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η εν λόγω κοπέλα και η συνοδεία της πρέπει να ολοκληρώσουν την αποστολή αυτή, τηρώντας απόλυτη σιωπή. Στα νησιά, το αμίλητο νερό είναι συχνά θαλάσσιο, οπότε και πρέπει να συλλεχθεί από σαράντα κύματα. Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό αδειάζεται σε πήλινο -ως επί το πλείστον- δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Συνήθως, πρόκειται για κάποιο προσωπικό αντικείμενο, συχνά μάλιστα πολύτιμο.
-  Στη συνέχεια, το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα, το οποίο δένεται γερά με ένα κορδόνι ("κλειδώνεται", παρετυμολογία του κλήδονα που εξηγεί το γεγονός ότι σε μερικά μέρη της Ελλάδας τοποθετείται λουκέτο στο κορδόνι) και τοποθετείται σε ταράτσα ή άλλο ανοιχτό χώρο. Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων, για να "ξαστριστεί". Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.


 

 

 

Κλήδονας και Ομηρος

 

- Λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, το έθιμο του κλήδονα, σύμφωνα με το οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου, έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Η αναφορά στην Πυθία είναι έκδηλη, ενώ η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου: κληδών ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα οιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.
«Τα μονοκοτυλήδονα
και τα δικοτυλήδονα
ανθίζανε στον κάμπο
σου το 'χαν πει στον κλήδονα
και σμίξαμε φιλήδονα
τα χείλη μας, Μαλάμω»

 

Κλήδονας και Βυζάντιο

 

- Η πρώτη γραπτή περιγραφή του εθίμου ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους. Την παραμονή του Αγίου Ιωάννη, οι άνθρωποι συναθροίζονταν σε κάποιο σπίτι ή στη γειτονιά, όπου γινόταν τραπέζι σαν να επρόκειτο για γαμήλιο δείπνο. Εκεί παρευρισκόταν κάποιο νεαρό κορίτσι ντυμένο νύφη. Στο τέλος της βραδιάς, ο κάθε παριστάμενος έριχνε ένα αντικείμενο σε ειδικό αγγείο με νερό, από όπου το ανέσυρε στη συνέχεια η "νύφη" υπό μορφήν κλήρου ως απάντηση στην ερώτηση του καθένα για το τι επιφύλασσε το μέλλον .

22 Ιουνίου 2011

Περι κατάκρισης…(π. Πορφύριος – π. Παϊσιος)



“Για να διατηρήσουμε την Ενότητα μας, θα πρέπει να κάνουμε υπακοή στην Εκκλησία, στους Επισκόπους της. Υπακούοντας στην Εκκλησία, υπακούουμε στον ίδιο τον Χριστό. Ο Χριστός θέλει να γίνουμε μία ποίμνη με ένα ποιμένα. Να πονάμε για την Εκκλησία. Να την αγαπάμε πολύ. Να μη δεχόμαστε να κατακρίνουν τους αντιπροσώπους της. Στο Αγιον Ορος , το πνευμα που έμαθα ήταν Ορθόδοξο, Βαθύ , άγιο, σιωπηλό, δίχως έριδες, δίχως καυγάδες και χωρίς κατακρίσεις. Να μην πιστευουμε τους Ιεροκατηγορους. Και με τα μάτια μας να δούμε κάτι αρνητικό να γίνεται απο κάποιον Ιερωμένο, να μην το πιστευουμε, ούτε να το σκεπτόμαστε, ούτε να το μεταφέρουμε. Το ίδιο ισχύει και για τα λαϊκά μέλη της Εκκλησίας και για κάθε άνθρωπο. Ολοι έιμαστε Εκκλησία. Οσοι κατηγορούν την Εκκλησία , για τα λάθη των εκπροσώπων της, με σκοπό δήθεν να βοηθήσουν για τη διόρθωση, κάνουν μεγάλο λάθος. Αυτοί δεν αγαπούν την Εκκλησία. Ούτε, βέβαια, τον Χριστό. Τότε αγαπάμε την Εκκλησία, όταν με προσευχή αγκαλιάζουμε κάθε μέλος της και κάνουμε ότι κάνει ο Χριστός. Θυσιαζόμαστε, αγρυπνούμε , κάνουμε το παν, όπως Εκείνος, ο οποίος, “λοιδορούμενος ουκ αντελοιδόρει, πάσχων ουκ ηπείλει”.

[Πηγη Γεροντος Πορφυρίου, "Βιος και λόγοι", Ι.Μ. Χρυσοπηγής, Χανιά 2003]

____________

-Γέροντα, τι θα με βοηθήση να μην κατακρίνω;
- Όλα είναι πάντοτε έτσι όπως τα σκέφτεσαι εσύ;
- Όχι, Γέροντα.
- Ε, τότε να λες: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά πολλές φορές κάνω λάθος. Να, στην τάδε περίπτωση σκέφθηκα έτσι και βγήκε ότι είχα άδικο. Στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον. Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο- πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρη στον νου του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγη την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να είχε δίκαιο, πού ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.
Κι εγώ, όταν ήμουν νέος ,είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβεια, ό,τι μου φαινόταν στραβό ,το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζη κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπη πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπη αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά να βλέπη τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνη. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατεί έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι …;».
Ξέρετε τί είχα πάθει μια φορά ; Είχαμε πάει με ένα γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στον ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλη, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη παρακολουθούσα κι έψελνα σιγανά.
Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της …; Είχα αγανακτήσει. Βρέ, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τι σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τί με κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά και έκαναν παράπονα στην μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δε μου μίλησε!» . «Καλά, μου έλεγε μετά η μητέρα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στον δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πω, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η ίδια σου η αδελφή και να μην της μιλάς! Τέλος πάντων …; Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πη να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ με το παιδί της που είχε σκοτωθή στον πόλεμο! Όταν πήγα στο σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της πραγματικά ,μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία πώς κοιτάζει!». Ω, μετά ξέρετε πώς με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δες, είπα, εσύ να κάνης τέτοιους λογισμούς, ότι ποιος ξέρει τι γυναίκα είναι και μεσ’; στην εκκλησία να μην ντρέπεται καθόλου …; και αυτή η φουκαριάρα να έχη χάσει το παιδί της και να έχη τον καημό της!».
Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι τι έγιναν τα μπετόνια;». «Μα, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες και τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς τόκανε αυτό, να πάρη λάδι από τον στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα …; Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσης από την νεωκόρο της κάτω εκκλησίας»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά ,είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη την φουκαριάρα τώρα τον αδελφό σου. Άλλη φορά τίποτε-τίποτε!». Θέλω να πω, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στη θέση του. «Άλλη φορά ,είπα, δεν θα κρίνης καθόλου. Τελεία- παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνης σωστός άνθρωπος». Και μετά ,όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα : «Κάτι καλό θα είναι , αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθή τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.
Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση.Λοιπόν:
Καλή Αρχή. STOP.
STOP των κριτικών λογισμών. Αμήν.
Καλή εξάγνιση του νου και της καρδιάς. Αμήν.

[Από το βιβλίο: «ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ» ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ" ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 2007]

____________________


Εμείς οι μοναχοί, αλλά και οι κληρικοί, σκορπούμε αθεΐα, όταν δεν ζούμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο. Ο κόσμος έχει ανάγκη από τις αρετές μας όχι από τα χάλια μας. Ιδίως το παράδειγμα των μοναχών στους κοσμικούς είναι πολύ μεγάλο πράγμα! Οι κοσμικοί αφορμή ζητούν, για να δικαιολογήσουν τις αμαρτίες τους. Γι’ αυτό θέλει πολλή προσοχή. Βλέπεις, εμείς δεν μπορούμε να πούμε αυτό που λέει ο Χριστός, «τις ελέγχει με περί αμαρτίας;» (Ιωάνν. 8, 46) αλλά «τις ελέγχει με περί σκανδάλου», αυτό πρέπει να μπορούμε να το πούμε. Ο Χριστός το είπε εκείνο, γιατί ήταν τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Εμείς είμαστε άνθρωποι. Έχουμε ατέλειες, έχουμε πτώσεις, τέλος πάντων, αλλά δεν κάνει να γινόμαστε αιτία να σκανδαλίζεται ο άλλος.
Μου έλεγε ένας στρατηγός: «Αν δεν είχα την πίστη από την μάνα μου, θα την είχα χάσει, όταν πήγα στην Κύπρο τότε με τα γεγονότα. Άνθρωπος της Εκκλησίας να φωνάζει από το τηλέφωνο: «Σφάξτε τους Τούρκους», στα καλά καθούμενα, ενώ η διαταγή έλεγε: «Μην τους πειράζετε»! Και οι Φαρασιώτες, όταν ήρθαν στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία, παρασύρθηκαν από αιρέσεις που είχαν παρουσιασθεί εκείνα τα χρόνια εδώ, γιατί έβλεπαν δεσποτάδες, παπάδες χωρίς ευλάβεια. Έβλεπαν στην Εκκλησία άλλου είδους κόσμο, χωρίς πνευματική ζωή, οπότε σκανδαλίσθηκαν. Είχαν άλλη εικόνα από εκεί. Παρουσιάσθηκαν και οι Ευαγγελικοί, οι οποίοι έλεγαν, «εμείς εφαρμόζουμε το Ευαγγέλιο», και οι καημένοι παρασύρθηκαν.
Αν όμως φταίει ένας δεσπότης, ένας παπάς, ένας καλόγερος, δεν φταίει ο Χριστός. Αλλά οι άνθρωποι δεν πάνε ως εκεί. «Αντιπρόσωπος του Χριστού δεν είναι;» λένε. Ναι, αλλά αναπαύεται ο Χριστός με αυτόν τον αντιπρόσωπο; Ή δεν σκέφτονται τι τον περιμένει αυτόν τον αντιπρόσωπο στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό μερικοί που σκανδαλίζονται από μερικά γεγονότα καταλήγουν να μην πιστεύουν, γιατί δεν καταλαβαίνουν οι καημένοι ότι όπως, αν φταίει ένας χωροφύλακας, δεν φταίει το έθνος, έτσι κι αν φταίει ένας παπάς, δεν φταίει η Εκκλησία. Όσοι όμως σκανδαλίζονται, αλλά έχουν καλή διάθεση, καταλαβαίνουν, όταν τους εξηγήσεις. Αυτοί έχουν και ελαφρυντικά, γιατί μπορεί να μην είχαν βοηθηθεί και να έχουν άγνοια από μερικά πράγματα.
- Γέροντα, γιατί κανένας δεν παίρνει μια θέση με τόσα σκάνδαλα που γίνονται στην Εκκλησία;
- Στα εκκλησιαστικά θέματα όλες οι καταστάσεις δεν είναι να πάρεις θέση. Μπορεί να ανέχεται κανείς μια κατάσταση κάνοντας υπομονή, έως ότου ο Θεός δείξει τι πρέπει να κάνει. Άλλο είναι να ανέχεται κανείς μια κατάσταση και άλλο να την αποδέχεται, ενώ δεν πρέπει. Ύστερα, σε τέτοιες περιπτώσεις, ό,τι έχει να πει κανείς να το πει με σεβασμό, ανδρίκια· όχι να βρίζει, να δημοσιεύει. Να το πει ιδιαιτέρως στο ίδιο το πρόσωπο στο οποίο αφορά το θέμα με πόνο, από αγάπη, για να προσέξει μερικά πράγματα. Δεν είναι ειλικρινής και ευθύς εκείνος που λέει κατά πρόσωπο την αλήθεια ούτε εκείνος που την δημοσιεύει, αλλά εκείνος που έχει αγάπη και αληθινή ζωή και μιλάει με διάκριση, όταν πρέπει, και λέει εκείνα που πρέπει στην πρέπουσα ώρα. Εκείνοι που ελέγχουν με αδιακρισία έχουν πνευματική σκότιση και κακία και βλέπουν τους ανθρώπους δυστυχώς σαν κούτσουρα. Και ενώ τους πελεκάνε αλύπητα και υποφέρουν οι άνθρωποι, αυτοί χαίρονται για το τετραγώνισμα που τους κάνουν, για «τον κυβισμό»! Μόνο σε άνθρωπο που έχει δαιμόνιο αρχικό δικαιολογείται να θεατρίζει τους ανθρώπους μπροστά στον κόσμο, να τους λέει το παρελθόν τους (σε όσους βέβαια έχει δικαιώματα το δαιμόνιο), για να κλονίζει αδύνατες ψυχές. Το ακάθαρτο πνεύμα, φυσικά, δεν βγάζει στην φόρα τις αρετές των ανθρώπων αλλά τις αδυναμίες τους. Οι ελευθερωμένοι όμως άνθρωποι από τα πάθη τους, επειδή δεν έχουν κακία, το κακό το διορθώνουν με καλοσύνη. Αν δουν καμιά φορά κάπου λίγη ακαθαρσία που δεν καθαρίζεται, την σκεπάζουν με καμιά πλάκα, για να μην αηδιάσει και ο άλλος που θα την δη. Ενώ εκείνοι που ξεσκαλίζουν σκουπίδια μοιάζουν με τις κότες.
Τώρα ο διάβολος κάνει μουντζούρες πολλές και μπλέκει πολύ τα πράγματα, αλλά τελικά θα σπάσει τα μούτρα του. Μετά από χρόνια θα λάμψουν οι δίκαιοι. Και λίγη αρετή να έχουν, εν τούτοις θα φαίνονται, γιατί θα επικρατεί πολύ σκοτάδι, και ο κόσμος θα στραφεί προς αυτούς. Αυτοί που σήμερα κάνουν τα σκάνδαλα, αν ζουν τότε, θα ντρέπονται.

[Από το βιβλίο: «Λόγοι Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου Α΄», έκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης]

Ό κατακρίνων κληρικόν "άνθρακας επισωρεύει εις την κεφαλήν του", βάζει δηλαδή αναμμένα κάρβουνα πάνω στο κεφάλι του.



"... Μέσος έστηκεν Θεού και ανθρώπων ό ιερεύς, τας εκείθεν τιμάς κατάγων προς ημάς και τας παρ' ημών ικεσίας ανάγων εκεί". Ιωάννης ό Χρυσόστομος
Η κατάκριση είναι ατόπημα μεγάλο. Ή Αγία Γραφή τονίζει: "Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε" (Ματθ. 7,1) και "Συ τις ει ό κρίνων αλλότριον ικέτην;" (Ρωμ. 14,4)
Είναι αληθές πώς αυτός που κατακρίνει τον αδελφό του θα λογοδοτήσει στο Θεό. Ή πτώση του όμως είναι διπλή αν ό κατακρινόμενος δεν είναι ένας απλός άνθρωπος, αλλά λειτουργός του Υψίστου. Ό κατακρίνων κληρικόν "άνθρακας επισωρεύει εις την κεφαλήν του", βάζει δηλαδή αναμμένα κάρβουνα πάνω στο κεφάλι του. Ερευνώντας προσεκτικά τον εαυτό μας και αποκτώντας αυτογνωσία θα διαπιστώσουμε ότι κι εμείς κάποτε ανοίξαμε το στόμα μας και αναφερθήκαμε εναντίον κάποιου κληρικού μικρόσχημου ή μεγαλόσχημου. Αυτού του είδους ή κατάκριση ονομάζεται ιεροκατηγορία. Αυτή ή ιεροκατηγορία μάς καθιστά αναπολόγητους και μάς στερεί τη Βασιλεία του Θεού. Και το ερώτημα τίθεται ως εξής: "Γιατί ή ιεροκατηγορία είναι τόσο φοβερό αμάρτημα;"
Ιεροκατηγορώ σημαίνει κατηγορώ, κατακρίνω τον Ιερωμένο. Αν ή κατάκριση λαϊκού αδελφού συνιστά μέγα αμάρτημα, ή κατάκριση κληρικού συνιστά φοβερό ατόπημα, διότι ό κληρικός, ανεξάρτητα από την αμαρτωλότητα ή την αγιότητα του είναι Λειτουργός του Ύψιστου και έχει την ειδική Χάρη της Ιεροσύνης. Και σε τί διαφέρει ό κληρικός από τούς λαϊκούς που απαρτίζουν τα μέλη του σώματος της Εκκλησίας; Ό Ιερέας είναι ό διάκονος του λαού του Θεού. Είναι ό αρχηγός της Ευχαριστιακής συνάξεως. Χωρίς τον ιερέα Ευχαριστιακή σύναξη (Θεία λειτουργία) δε γίνεται, έστω κι αν συγκεντρωθούν χίλιοι πρόεδροι Δημοκρατιών, χίλιοι Αυτοκράτορες. Και όχι μόνο αξιωματούχοι, όχι μόνο άνθρωποι, αλλά και όλα τα τάγματα των Αγγέλων να κατέβουν στη Γή δεν μπορούν να τελέσουν τη Θεία Ευχαριστία. Οι άγγελοι υπηρετούν, παρευρίσκονται, παρίστανται κύκλω του θυσιαστηρίου. Την εξουσία του "λειτουργείν", καθώς και του "δεσμείν τε και λύει αμαρτίας" την έδωσε ό Θεός στον Ιερέα, στον άνθρωπο με την ειδική χάρη της Ιεροσύνης, την οποία λαμβάνει δυνάμει του μυστηρίου της Ιεροσύνης. Τα αγιασμένα χέρια του ιερέως ψηλαφούν το Σώμα του Θεανθρώπου Λυτρωτού, του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κρατώντας τα αγιασμένα αυτά χέρια τον Κύριον μετά το "πρόσχωμεν τα άγια τοις αγίοις" τα χείλη ψιθυρίζουν και λέγουν: "Μελίζεται και διαμελίζεται ό Αμνός του Θεού , ό μελιζόμενος και μη διαιρούμενος ό πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος, αλλά τούς μετέχοντας αγιάζων". Τα αγιασμένα χέρια του ιερέως παραλαμβάνουν το νήπιο και το τοποθετούν στην κολυμβήθρα των υδάτων. Και το παιδί, μετά την τρίτη κατάδυση και ανάδυση, γίνεται παιδί του Θεού, πολιτογραφείται "εις τας δέλτους του Θεού", γίνεται το πριγκηπόπουλο του Ουρανού, ανώτερο απ όλα τα πριγκηπόπουλα και βασιλόπουλα της γης. Τα αγιασμένα χέρια του Ιερέως στεφανώνουν τούς μελλονύμφους και οι νεόνυμφοι πλέον από ξένοι ενώνονται "εις σάρκαν μίαν", γίνονται σύζυγοι και απαρτίζουν τη δική τους ευλογημένη οικογένεια. Τα αγιασμένα χέρια του Πνευματικού Ιερέως ακουμπούν την κεφαλή του μετανοιωμένου αμαρτωλού και ό άνθρωπος λαμβάνοντας τη συγχωρητική ευχή φεύγει από το ιερό εξομολογητήριο κεκαθαρμένος "μη έχων σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων", αλλά είναι τώρα άγιος και άμωμος. Τα αγιασμένα χέρια του 'Ιερέως λειτουργού κρατούν με ευλάβεια το Άγιον Ποτήριον και στην προσταγή του "Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε", οι πιστοί πού συμμετέχουν ενεργά στην Ευχαριστιακή Σύναξη δέχονται το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου και κοινωνούν "εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον", τρεφόμενοι έτσι με το ουράνιο Μάννα και ενισχυμένοι με το φάρμακο Αθανασίας πού χαρίζει ζωή. Ποιος άλλος έχει λάβει από το Θεό τέτοια εξουσία; Ουδείς. Μόνον ό ιερεύς δε βρίσκεται ούτε στη γη, ούτε στον ουρανό, αλλά μεταξύ ουρανού και γης. Αυτό λέγει ό Άγιος Χρυσορρήμων της 'Εκκλησίας: "μέσος έστηκεν Θεού και ανθρώπων ό ιερεύς, τας εκείθεν τιμάς κατάγων προς ημάς και τας παρ' ημών ικεσίας ανάγων εκεί". Αυτός είναι ό ιερέας.
Κι όμως. Ό ιερέας αυτός στα χρόνια της απιστίας και της διαφθοράς πού ζούμε, χλευάζεται. Πολλοί άνθρωποι στη θέα του Ιερέως χειρονομούν άπρεπα, γελούν, ειρωνεύονται, καγχάζουν.
Ό μακαριστός Αγιορείτης Γέροντας π. Γαβριήλ Διονυσιάτης σε ένα βιβλίο του αναφέρει τα εξής: Είναι βαρύ αμάρτημα ή ιεροκατηγορία και ό χλευασμός των λειτουργών της 'Εκκλησίας μας. Κατά την μακρά περίοδο (70 χρόνια), πού έζησα στον ευλογημένο αυτό τόπο, στο Άγιο Όρος, είδα πολλές τιμωρίες εξ αιτίας αυτής της αμαρτίας· είδα και σε ένα χειρόγραφο, στην βιβλιοθήκη της Μονής μας, την εξής διήγηση:
"Σ' ένα χωριό ένας γέροντας ιερέας, ενώ ήταν σ' όλα τα άλλα καλός και ιδιαίτερα επακόλουθος, υπέπιπτε στο πάθος της μέθης. Όταν έβγαινε από την 'Εκκλησία, παρασυρόταν από το πάθος του προς τα καφενεία. Εκεί, μετά από 23 ποτηράκια αλκοόλ, έχανε τον εαυτό του- ζαλιζόταν συναισθανόμενος όμως τη θέση του, σηκωνόταν και τρικλίζοντας έπαιρνε το δρόμο για το σπίτι του. Σ' αυτόν το δρόμο, όμως, είχε ό αδελφός του κατάστημα. Και όταν τον έβλεπε να περνάει σε τέτοια κατάσταση, έβγαινε στην πόρτα του μαγαζιού του και όχι από λύπη, αλλά μάλλον από ευθιξία, τον εφασκέλωνε από πίσω με το δεξί του χέρι (τον εμούτζωνε, όπως λέμε). Μετά από λίγο καιρό συνέπεσε να αποθάνει ό εύθικτος αυτός αδελφός του ιερέως. Όταν ύστερα από τρία χρόνια άνοιξαν τον τάφο του για την ανακομιδή βρήκαν το δεξί του χέρι άλιωτο. Τον ξανάθαψαν και μάλιστα σε άλλο σημείο. αλλά πάλι βρέθηκε το δεξί του χέρι ακέραιο. Τότε με συμβουλή του άλλου εφημέριου ιερέως, πήραν το αδιάλυτο χέρι και το εξέθεσαν στο νάρθηκα του ναού, για να τον συγχωρήσουνε οι συγχωριανοί του, για τυχόν λιποβαρή ζυγίσματα ή άλλες αδικίες, συνηθισμένες σ' όσους ασχολούνται με το εμπόριο. Αλλά και πάλι μετά από άλλο ένα έτος επανενταφιασμού βρέθηκε το χέρι αδιάλυτο. Τότε - κατά θεία νεύση - ένας άλλος έμπορος πού είχε το κατάστημα του απέναντι, ανέφερε στον εφημέριο το γεγονός του καθημερινού φασκελώματος και του χλευασμού του γέροντα ιερέα από τον αδελφό του. Οπότε κατάλαβε ό καλός εκείνος ιερέας, ποια ήταν ή αιτία. Και αφού προσκάλεσε το γέροντα συλλειτουργό του τον παρότρυνε να κάνη τρισάγιο και να διαβάσει πάνω από το αδιάλυτο χέρι τη συγχωρητική ευχή. Πράγματι μόλις έγιναν αυτά, αμέσως τα σαρκώδη μέλη του άλιωτου χεριού διελύθησαν και έμειναν γυμνά τα οστά".
Με άλλα λόγια: η κατάκριση και τα σχόλια εις βάρος των ιερέων (που τα έχουμε πολλοί πολύ εύκολα) είναι πολλές φορές αμαρτία πιο βαριά από τα φασκελώματα και τιμωρούνται πιο αυστηρά.
Κατηγορούν δυστυχώς οι άνθρωποι τον ιερέα, όπου βρεθούν και κατασκευάζουν ανένδοτα με τη φαντασία τους προκειμένου να τον γελειοποιήσουν. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε ηθοποιούς να υποδύονται τον ιερέα και να προβαίνουν εις παντός είδους γελοιότητες και αισχρότητες. Παίρνουν αφορμές πολλές φορές από ορισμένες άστοχες ενέργειες απρόσεκτων κληρικών και βγάζουν συμπεράσματα άδικα για το πλήθος των αγωνιστών κληρικών. Γι' αυτούς όλοι οι κληρικοί, οι παπάδες, όπως αναφέρουν περιφρονητικά, είναι κακοί, φιλάργυροι, πλεονέκτες, διεφθαρμένοι, παλιάνθρωποι και μόνο ό φοβερός αυτός κατήγορος είναι άγιος και αξιοπρεπής. Πουθενά δεν υβρίζεται ό ιερέας τόσο, όσο στην πατρίδα μας.
Διηγούνται για κάποιον ιερέα τα εξής: "Όταν ήρθαμε εδώ, στο χωριό δεν είχαμε δικό μας ιερέα. Έτσι, μάς εξυπηρετούσε ό παπά - Γιάννης Βασιλειάδης, εφημέριος Αρχαγγέλου. Γύρω στο 1937 - 38, ήμουν νεαρός τότε 17 χρονών, λέει ή μάννα μου: - Πήγαινε παιδί μου να φέρεις τον παπά να κάνει αγιασμό στο περιβόλι μας και να διαβάσει ευχή, γιατί όπως βλέπω, ή κάμπια πού έπεσε στα λαχανικά, θα μάς τα αφανίσει όλα, θα πεινάσουμε. Επήγα λοιπόν στον Αρχάγγελο, μίλησα με τον παπά - Γιάννη και την άλλη ημέρα το πρωί τον έφερα στον κήπο. Έκανε τον αγιασμό, διάβασε τη σχετική ευχή και ράντισε τον κήπο μας. Ήταν ολοφάνερο ότι ό ιερέας προσευχόταν με όλη του την καρδιά. σε όλο το διάστημα, αλλά και μετά, έβλεπα τη μάννα μου ήσυχη και ήρεμη. Ήταν βέβαιη πώς θα γλυτώναμε τα λαχανικά μας. Εγώ, σαν άμυαλος νεαρός, έλεγα με κάποια αμφιβολία, μέσα μου: - Είναι δυνατόν να ψοφήσουν οι κάμπιες με το διάβασμα του παπά; Παρά ταύτα, δεν είπα τίποτε. Όταν τελείωσε ό ιερέας, έβγαλα χρήματα να τον πληρώσω. Είχαμε στο σπίτι ένα πενηντάρικο και ένα εκατοστάρικο. Του δίνω το πενηντάρικο. - Τι είναι αυτό; κάνει κάπως αγριεμένος ό παπά -Γιάννης. Νόμισα, πώς του φάνηκαν λίγα. Του δίνω, λοιπόν και το εκατοστάρικο. - Παιδί μου, λέει στεναχωρημένος, τι πράγματα είναι αυτά; εδώ ήρθα να διαβάσω τις κάμπιες, για να σταματήσουν να τρώνε το φαγητό σας και σεις, φτωχοί άνθρωποι, μού δίνετε χρήματα; Δε θέλω τίποτε! και δεν επήρε τίποτε απολύτως. Την άλλη μέρα, πρωί πρωί, έτρεξα στον κήπο. Οι κάμπιες είχαν εξαφανισθεί εντελώς όχι μόνο από το περιβόλι μας , αλλά και από όλα τα γύρω κτήματα, σε ικανή απόσταση. δεν είναι αυτό χειροπιαστό θαύμα; Μεγάλη ή πίστη μας στ ' αλήθεια!"
Μεταγενέστερες ειδήσεις μάς πληροφορούν, ότι ό πατήρ Ιωάννης υπήρξε πολύ ενάρετος κληρικός, ή δε ευχή του "τρυπούσε πέτρα!" για ανομβρία, αρρώστια, επιδημία και ό,τι άλλο κακό η δυσκολία, έτρεχαν στον πατέρα Ιωάννη για ευχή. Εκοιμήθη, μετά από ασθένεια, στην Αθήνα περί τα 1950. Πόσοι ανώνυμοι εκλεκτοί ιερείς του Θεού του Υψίστου έζησαν και ζουν ανάμεσα μας! Πόσο άδικο έχουν εκείνοι που κατακρίνουν ή καταδικάζουν ή, ακόμη χειρότερο, συκοφαντούν τους ιερείς της Εκκλησίας μας! Αλλά και πόσο κακό προξενούν στον εαυτό τους όλοι εκείνοι, πού ελαφρά τη καρδία, αποδέχονται τις κατηγορίες και τις συκοφαντίες! Ή ιεροσύνη είναι το μεγαλύτερο αγαθό που έδωσε ό Θεός στους ανθρώπους, γιατί χάρη στη δωρεά αυτή του Χρίστου μας πραγματοποιείται επί της γης το μυστήριο της σωτηρίας μας.
Ένας Επίσκοπος κάποτε, περιοδεύοντας τα χωριά της επαρχίας του, έφτασε σ' ένα πολύ μακρινό χωριουδάκι. Ζήτησε να ιδεί τον 'Ιερέα. Ύστερα από αρκετή ώρα παρουσιάστηκε μπροστά του ένας απλοϊκός χωρικός, που μόλις είχε γυρίσει από το χωράφι και φορούσε τα ρούχα της δουλειάς. Ήταν ό Ιερεύς του χωριού. Ό 'Επίσκοπος δεν έμεινε ικανοποιημένος. Ήθελε πιο ευπαρουσίαστο το Λειτουργό του Υψίστου. Ή άλλη μέρα ήταν Κυριακή. Ό Ιερεύς ετοιμάστηκε να λειτουργήσει κι ό 'Επίσκοπος δεν τον άφηνε από τα μάτια του. Ήθελε να τα παρακολουθήσει όλα. θα έβρισκε ίσως πολλά σφάλματα στον αγροίκο εκείνο χωρικό. Παράδοξο όμως! Από τη στιγμή, που άρχισε ή Θεία Λειτουργία, ό Ιερεύς κυκλώθηκε από ένα ουράνιο φως που τον θέρμαινε και τον λάμπρυνε χωρίς να τον καίει. Κι αυτό κράτησε ως το τέλος της Λειτουργίας. Αφού μοίρασε ό Ιερεύς το αντίδωρον στους χωρικούς, τον φώναξε στο Άγιο Βήμα ό 'Επίσκοπος και, πέφτοντας στα γόνατα, του ζήτησε να τον ευλογήσει. Ό απλοϊκός Ιερεύς σάστισε.
- Πώς είναι δυνατόν ό ανώτερος να ευλογηθεί από τον κατώτερο του; Εσύ ευλόγησέ με άγιε Δέσποτα.
- Αδύνατον να ευλογήσω εκείνον που στέκεται μέσα σε θεϊκή φλόγα και προσφέρει την αναίμακτη Θυσία. "Το έλαττον υπό του κρείττονος ευλογείται".
-Υπάρχει τάχα, άγιε Δέσποτα, 'Επίσκοπος ή Πρεσβύτερος και Διάκονος ακόμη, πού να πλησιάζει το άγιο Θυσιαστήριο και να μη περικυκλώνεται από ουράνιο φως; είπε με απορία ό απλοϊκός Ιερεύς. Τί να απαντήσει ό 'Επίσκοπος σ' εκείνον που έβλεπε το υπερφυσικό σαν το φυσικότερο πράγμα του κόσμου; Θαύμασε την καθαρότητα της καρδίας του κι έφυγε από το μικρό χωριό ωφελημένος.
Ό όσιος και θαυματουργός πατέρας μας Αναστάσιος ό Σιναΐτης μάς διηγήθηκε μία θαυμαστή και παράδοξη διήγηση λέγοντας τα εξής:
Κάποτε πού βρέθηκα στη Λαοδίκεια της Συρίας, κοντά στο όρος του Λιβάνου, απέναντι των Γαθισών, άκουσα από τούς εκεί γέροντες ένα αξιοθαύμαστο γεγονός. Υπήρχε, λέει, εκεί κάποιος πρεσβύτερος πού ζούσε μέχρι πριν δύο χρόνια. Μία νύχτα πήγε σ΄ αυτόν ένας άνθρωπος και του ζητούσε με πολλή βιασύνη να σηκωθεί να βαπτίσει το παιδί του, πού ήταν βρέφος και κινδύνευε από στιγμή σε στιγμή να πεθάνει. Σηκώθηκε λοιπόν από το κρεβάτι του ό Πρεσβύτερος και άρχισε αμέσως να λέει την ακολουθία του βαπτίσματος. Καθώς όμως ετοίμαζαν το νερό και το άγιο έλαιο και ενώ ό πρεσβύτερος συνέχιζε την ακολουθία, το παιδί πέθανε αβάπτιστο. Πήρε τότε ό πρεσβύτερος το παιδί, το έβαλε μπροστά στο βαπτιστήριο και είπε: "Σε σένα, το σύνοδο μου άγγελο λέω, μ' εκείνη την εξουσία πού έδωσε ό Χριστός σ' εμάς τούς ιερείς να δένουμε και να λύνουμε στον ουρανό και στη γη· δώσε την ψυχή αυτού του παιδιού πίσω στο σώμα του μέχρι να βαπτιστεί, διότι δε στάλθηκες για να το πάρεις αβάπτιστο. Διότι ξέρει ό Κύριος σου, πού είναι και δικός μου Κύριος, ότι δεν αμέλησα, αλλά μόλις ξύπνησα αμέσως άρχισα την ακολουθία του βαπτίσματος". Με τα λόγια αυτά του πρεσβύτερου προς τον άγγελο αναστήθηκε το παιδί, το βάπτισαν και αμέσως κοιμήθηκε πάλι έν Κυρίω. Όταν εγώ το άκουσα αυτό, θεώρησα δίκαιο να μην το αποσιωπήσω, αλλά να το γράψω για τη δόξα και την τιμή του μεγάλου Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού και για την ωφέλεια των ακροατών. Κανείς λοιπόν να μην κρίνει ιερέα του Θεού, ακόμη και αν τον δει να πέφτει σε κάποιο σφάλμα. Διότι, αν ό λόγος και ό δεσμός του ιερέα ισχύει για τους αγγέλους, πόσο περισσότερο ισχύει για τους ανθρώπους; και αν ό ιερέας δε στέκεται στο ύψος του, τότε ό χριστιανός θα ανέχεται και θα αδιαφορεί; Όχι βέβαια. Αυτός που αγαπά τον ιερέα και που πονά την εκκλησία, πλησιάζει τον άτακτο κληρικό και του υποδεικνύει με σεβασμό τα λάθη του. Αν δε συμμορφωθεί τότε απευθύνεται στον Επίσκοπο και εκείνος έχει τον τρόπο να συμμορφώσει τον πταίσοντα. Κληρικό. Με την κατάκριση του κληρικού διαιωνίζουμε το κακό, σκανδαλίζουμε ανθρώπους που έχουν πίστη ασθενική και αγοράζουμε κόλαση.
Στη "Διακονία και Μαρτυρίαν", περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, "ανεγράφη το εξής αξιόλογο:
Ό Μέγας Αλέξανδρος προχωρώντας νικηφόρα επί της Ασιατικής γης, έφθασε εις την πρωτεύουσαν της Φοινίκης Τύρον, ένα μεγάλο και πανίσχυρο κέντρο του έθνους των Φοινίκων. Μετά από πολιορκία επτά μηνών κυρίευσε την πρωτεύουσα αυτή και κατόπιν κατευθύνθηκε προς την ιερά Γή της 'Ιουδαίας το 332 π.Χ., με σκοπό να τιμωρήσει σκληρά τούς 'Ιουδαίους για την απιστία πού επέδειξαν στους αγώνες τους κατά των Φοινίκων. Τότε ό μέγας αρχιευρεύς των 'Ιουδαίων, Ιαδδουά, άρχισε να προσεύχεται για τη σωτηρία του λαού του και, εμπνεόμενος από θεία οπτασία, περιεβλήθη χρυσοκέντητη στολή μπλε, έβαλε στο κεφάλι του μίτρα με ολόχρυσο πέταλο στο μέτωπο και εκεί αποτύπωσε το όνομα του αληθινού Θεού, του αγνώστου στο Μέγα Αλέξανδρο και πήγε στο στρατόπεδο των Ελλήνων.
Τότε ό Μέγας Αλέξανδρος, ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε άγριες διαθέσεις κατά των Ιουδαίων, μόλις αντίκρισε τον αρχιερέα και διάβασε το όνομα του αληθινού Θεού, ηλεκτρίσθηκε ολόκληρος, ή οργή του διαλύθηκε, ή αγέρωχος και αυταρχική ιδιοσυγκρασία του μεταβλήθηκε σε ταπεινή και συνεσταλμένη στοργή και ευσπλαχνία. Γεμάτος ταπεινοφροσύνη - ένας Μέγας Αλέξανδρος - κλίνει ευλαβικά το γόνατο του από σεβασμό και προσκυνά τον αρχιερέα των 'Ιουδαίων. Όλοι γύρω του έμειναν εμβρόντητοι μπροστά σ΄ αυτό το θέαμα- και παίρνοντας θάρρος τότε ό στρατηγός Παρμενίων έρωτά τον αρχηγό του Ελληνισμού, Μέγα Αλέξανδρο, πώς "ό υπό πάντων προσκυνούμενος Αλέξανδρος προσεκύνησε τον 'Ιουδαίων αρχιερέα;" Ό Μέγας Αλέξανδρος τού απάντησε: "Δεν προσκύνησα τον αρχιερέα, αλλά τον Θεόν, όστις εκείνον αρχιερέα κατέστησε".
Έτσι ακριβώς συμπεριφέρονται και οι σημερινοί ηγέτες μας, όταν αντικρίζουν τούς Ιεράρχες μας, τούς κληρικούς μας και πολύ περισσότερο τον Αρχιεπίσκοπο μας, ό όποιος συγκεντρώνει όλο το σεβασμό και την αγάπη των χριστιανών; Μήπως τούς λείπει ή πνευματική καλλιέργεια ή μήπως έχουν ελαττωμένη θεοσέβεια; Το ευγενές τέκνον της Μακεδονίας γίνεται δάσκαλος όλων εκείνων πού αμφισβητούν τούς κληρικούς και συζητούν συνεχώς σε βάρος τους.
Στις Πράξεις των Αποστόλων, στο πέμπτο δηλαδή βιβλίο της Καινής μας Διαθήκης, αναφέρεται ένα συγκλονιστικό γεγονός. Ό Απόστολος Παύλος, διηγείται ό συγγραφεύς των Πράξεων Ευαγγελιστής Λουκάς, οδηγείται στο συνέδριο των Ιουδαίων, για να δικασθεί. Αρχίζοντας την απολογία του λέγει "άνδρες αδελφοί, εγώ πάση συνειδήσει αγαθή πεπολίτευμαι τω Θεώ ταύτης της ημέρας"(Πραξ. Κ.Γ,Ι 1). Μόλις εξέφρασε αυτούς τούς λόγους ό επικεφαλής Αρχιερέας Ανανίας διέταζε τούς υπηρέτες του να τον ραπίσουν στο στόμα, προφανώς επειδή έλαβε το λόγο μόνος του. Τότε ό Παύλος του απάντησε: "τύπτειν σε μέλλει ό Θεός, τοίχε κεκονιαμένε", δηλαδή θα σε πατάξει ό Θεός ασβεστωμένε τοίχε. Οι παριστάμενοι ακούγοντας τα σκληρά αυτά λόγια του Αποστόλου, του λέγουν: - τον Αρχιερέα του Θεού υβρίζεις; και ό Παύλος που δεν γνώριζε ότι ήταν Αρχιερέας ζήτησε συγγνώμη: - δεν γνώριζα αδελφοί, λέγει, ότι ήταν Αρχιερέας, διότι ό λόγος του Θεού λέγει: "Άρχοντα του λαού σου ουκ ερείς κακώς". Δε νομίζουμε πώς ή συμπεριφορά του Παύλου προς τον Αρχιερέα Ανανία θέλει σχολιασμό. Το παράδειγμά του μάς διδάσκει, για να διδάσκουμε κι εμείς εκείνους που ζουν στην άγνοια και συμπεριφέρονται κακώς προς τούς κληρικούς.
Στους κληρικούς οφείλουμε σεβασμό και αγάπη. Στις προσευχές τους βασιζόμαστε. Κοντά τους θα τρέξουμε ζητώντας την ευχή τους. Από τη γέννησή μας μέχρι τα στερνά μας αυτούς αποζητούμε. Τούς χρειαζόμαστε. Αυτοί μάς συμφιλιώνουν με το Θεό, όταν παραστρατούμε. Αυτοί θα μάς οδηγήσουν στη Βασιλεία του Θεού.
Ό ιερός Χρυσόστομος προτρέπει τούς χριστιανούς που ιεροκατηγορούν να κλείσουν τα απαίδευτα στοματά τους και να μην κακολογούν τούς κληρικούς. Να τί λέγει σ' ένα του λόγο:
Κάνετε ό,τι περισσότερο μπορείτε, να έχετε το Άγιο Πνεύμα μέσα σας. Τιμάτε, όσο πιο πολύ μπορείτε, εκείνους στους οποίους ό Θεός έδωκε την Χάρη Του! μη το ξεχνάτε ποτέ. Είναι πολύ μεγάλο αξίωμα των ιερέων! Είπε ό Χριστός: "Αν τίνων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς". Και γι' αυτό οφείλετε να υπακούετε στους πνευματικούς σας πατέρες· και να τους θεωρείτε άξιους της πύο μεγάλης τιμής. Συ κοιτάζεις την δουλειά Σου! και όταν το σπίτι σου πάει καλά, στα άλλα δεν δίνεις σημασία! Ό ιερέας όμως, αν τα καταφέρει καλά για τον εαυτό του και για το σπίτι του, αλλά δεν δείξει το ενδιαφέρον που πρέπει και για σένα, θα τον στείλει ό Χριστός στη Γιάννα, μαζί με τους αποστάτες! και ενώ από δική του πλευρά πήγαινε καλά, θα την πάθει από σας! Έχετέ το υπόψη σας λοιπόν! και δείχνετε στους ιερείς σας όλη την καλή σας διάθεση. Αυτοί αγρυπνούν για τις δικές σας ψυχές. θα δώσουν λόγο για σας. Να τους προσέχετε λοιπόν! Όσο πιο πολύ μπορείτε! Όταν όμως σεις με τη συμπεριφορά σας τους κάνετε και παρεκτρέπονται, φαντάζεσθε ότι θα σάς βγει σε καλό; Όσο ό οδηγός είναι ήρεμος και οι επιβάτες του οχήματος καλά πηγαίνουν. Μα αν αρχίσουν και τον βρίζουν και τον κάνουν να εξαγριώνεται και να μη μπορεί πια να κάνει σωστά την δουλειά του, είτε το θέλει είτε όχι, θα γίνουν πολλά κακά! και θα φταίνε εκείνοι! Έτσι και προκειμένου για τον ιερέα. Αν σεις τον προσέχετε, αν τον τιμάτε, θα τα καταφέρει όλα καλά. Μα αν τον κάνετε και χάνει κάθε όρεξη για το έργο του, αν τα χέρια του παραλύουν, δεν το καταλαβαίνετε, πώς ό,τι κακό συμβεί, θα ξεσπάσει σε βάρος σας; Δε βλέπετε, τί τιμή και σεβασμό δείχνουμε όλοι στους κοσμικούς άρχοντες; Ας προέρχεται ή εξουσία τους από το θέλημα ενός ανθρώπου, εκείνου πού τούς διόρισε! Ό,τι κι αν είναι, τούς τιμάτε! Σέβεστε την υπογραφή εκείνου πού τούς διόρισε. Πώς τολμάτε και καταφρονείτε και κακολογείτε και κυριολεκτικά "ξεπλένετε" με τα λόγια σας εκείνον πού χειροτόνησε ό ίδιος ό Θεός; δεν επιτρέπεται να κρίνωμε έναν απλό αδελφό μας χριστιανό. Πώς ακονίζουμε την γλώσσα μας εναντίον ιερέων; Τί απολογία θα δώσουμε; δεν το καταλαβαίνετε ότι έτσι κάνετε το δικαστήριο αδυσώπητο εις βάρος σας; Με αυτά πού λέγω, δεν λέω ότι καλά κάνουν οι παπάδες πού δεν κάνουν σωστά το καθήκον τους! Τούς λυπάμαι! Κλαίω γι' αυτούς! Γιατί, ξέρω, τί τούς περιμένει! Μα αυτό δεν σημαίνει, ότι μπορεί και να τούς κρίνει δ καθένας! Όσο κι αν δεν βαδίζουν οι ίδιοι καλά, συ ΔΕΝ θα ζημιωθείς, αν σταθείς απέναντι τους καλά, αν κάνεις αυτό πού πρέπει. Αυτά πού μάς δίνει ό ιερέας είναι κάτι πού μόνο ό Θεός μπορεί να το δίνει. Να το ξέρετε. Όσο ψηλά και αν φθάσετε σε αρετές, όλες μαζί δεν είναι τίποτε μπροστά στη Χάρη του Θεού πού παίρνετε από τα χέρια των ιερέων. Προσέχετε, μη φαντασθείτε, ότι τότε ΔΕΝ χρειάζεται να αγωνιζόμαστε! Γιατί αν το κάμομε, θα φορτώσουμε τον εαυτό μας ένα πλήθος αμαρτιών! Λοιπόν, τελικό συμπέρασμα: Έχουμε χρέος και το Θεό να φοβούμεθα και τους ιερείς Του να τιμάμε. Και τότε θα λάβουμε διπλό μισθό. Ένα, για τα καλά μας έργα και ένα για την αγάπη και για το σεβασμό, πού δείξαμε στους ιερείς, σαν υπηρέτες του Θεού μας.
Πρωτοπρ. Βασιλείου Κων. Ακριβόπουλου

Σκέψεις, διλήματα, διπλωματία, ύπομονή, άπελπισία, θεωρία τού χάους!


Πάψετε πια να εκπέμπετε το σήμα του
κινδύνου,
τους γόους της υστερικής σειρήνας σταματήστε
κι αφήστε το πηδάλιο στης τρικυμίας τα
χέρια:
το πιο φρικτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε!

Τι πάλι να γυρίσουμε στη βαρετήν Ιθάκη,
στις μίζερες τις έγνοιες μας και τις φτηνές
χαρές μας
και στην πιστή τη σύντροφο, που σαν ιστόν
αράχνης
ύφαινε την αγάπη της γύρω από τη
ζωή μας;

Πάλι να ξέρουμε από πριν το αύριο
τι θα 'ναι
και να μη νοιώθουμε καμιά λαχτάρα
ν' ανατείλει,
πάλι σαν τους ανήλιαστους καρπούς, που
μαραζώνουν
και πέφτουν σάπιοι καταγής να μοιάζουν
τα όνειρά μας;

Η τόλμη αφού μας έλλειψε (και θα μας λείπει πάντα!),
να βγούμε, μόνοι, απ' τη στενή και τη στρωτή
μας κοίτη
κ' ελεύθεροι, σαν άνθρωποι στη χαραυγή
του κόσμου,
τους άγνωστους να πάρουμε και τους
μεγάλους δρόμους,
μ' ανάλαφρη περπατησιά σαν του πουλιού στο
χώμα
και την ψυχή μας ριγηλή σα φυλλωσιά στην
αύρα,
τουλάχιστο ας μη χάσουμε την ευκαιρία
τώρα
το παίγνιο να γίνουμε των άγριων των
κυμάτων

Κι όπου το φέρει! Ως πλόκαμοι μπορούν να
μας τραβήξουν τα κύματα της θάλασσας τα σκοτεινά τα βύθη,
μα και μπορούν, στη φόρα τους, να μας σηκώσουν τόσο
ψηλά - που με το μέτωπο ν' αγγίξουμε
τ' αστέρια!