Το Διάγγελμα του επισκόπου Κιτίου Νικοδήμου Μυλωνά στις 31 Οκτωβρίου 1931

Ο επίσκοπος Κιτίου (Κύπρου) Νικόδημος Μυλωνάς ήταν ένας από του 12 βουλευτές, μαζί με 9 Τούρκους και 3 Βρετανούς, που αποτελούσαν το νομοθετικό σώμα της κυβερνητικής πολιτικής στα δίσεκτα χρόνια χρόνια της αποικιοκρατίας επί της Κύπρου. Εξέδωσε αυτό το Διάγγελμα προς τον κυπριακό λαό στις 31 Οκτωβρίου 1931 και παραιτήθηκε της θέσεώς του. Ο αναγνώστης αυτά που ακολουθούν (*) δεν τα γνωρίζει. Ας έχει δε υπόψη δυο πράγματα. Πρώτον, ότι η Κύπρος νοικιάστηκε από τους Άγγλους για τα χρέη που είχε η Οθωμανική αυτοκρατορία προς αυτούς. Και δεύτερον, οι Κύπριοι καλούντο να πληρώσουν τα χρέη (αυτοί πλήρωναν τους επαχθείς φόρους υποτελείας) των Οθωμανών. Όσα συμβαίνουν σήμερα ή μάλλον πρόκειται να συμβούν, αντιγράφουν εκείνα της βρετανικής δουλοκτησίας της Κύπρου, απλώς, αλλάζουν τα ονόματα των πρωταγωνιστών. Το θλιβερό είναι ότι μέσα σ΄ αυτά υπάρχουν και αρκετών Ελλήνων. Οι οποίοι δέχθηκαν να νοικιάσουν την πατρίδα τους. Το "Διάγγελμα" δεν κατατίθεται προκειμένου να αναθερμάνει τον πόθο της Ενώσεως. Την αναθέρμανση της εθνικής μας ανεξαρτησίας έχει στόχο. Διότι αυτό μας υπέδειξαν κάποτε, αυτοί που σήμερα υποδουλώνουν εμάς και όλους τους λαούς στην οικονομική κοσμοκρατορία (παγκοσμιοποίηση) που φτιάχνουν. Για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία μας έμαθαν να αγωνιζόμαστε κι αυτό κάνουμε, αυτό επιδιώκουμε. "Έλληνες αδελφοί, Πενήντα και τρία χρόνια Αγγλικής κατοχής έπεισαν όλους και διεπίστωσαν περιτράνως: Ότι οι δούλοι λαοί δεν ελευθερούνται με τας ικεσίας και παρακλήσεις και τας εκκλήσεις προς τα αισθήματα των τυράννων. Ότι η μόνη σωτηρία μας από πάσης απόψεως είναι η εθνική απολύτρωσις και ότι οι ξένοι είναι εδώ δια να θεραπεύσουν τα γενικά και ειδικά συμφέροντα των με κατάντημα βέβαιον την ηθικήν και υλικήν μας εξαθλίωσιν. Δια ταύτα, με το βλέμμα υψωμένον σταθερώς προς τον φωτεινόν αστέρα Νέας Βηθλεέμ του Εθνικού Σωτηρίου, ένα δρόμον έχομεν και μόνον να βαδίσωμεν, τον δρόμον που είναι στενός και τεθλιμμένος μεν αλλ' οδηγεί προς την Σωτηρίαν. Να υψώσωμεν υπό το φως της ημέρας την σημαίαν της Ενώσεως και μέσα εις τας καμίνους των συνεχών προσπαθειών συσπειρωμένοι γύρω της, ομονοούντες και λησμονούντες τας διχονοίας, με πάσαν θυσίαν και με παν μέσον να επιδιώξωμεν την εθνικήν μας λύτρωσιν δια της μετά της Μητρός Ελλάδος Ενώσεώς μας. Εν ονόματι του Θεού, προστάτου του Δικαίου, της Ηθικής και της Ελευθερίας, αγαθών υβριζομένων από τον ξένον τύραννον, εν ονόματι της αιώνιας ιδέας της Ελληνικής Πατρίδος, πειθαρχήσωμεν προς την Φωνήν - Νόμον, Φωνήν - Πρόσταγμα, που καταβαίνει από το Σινά των εθνικών νομοδοσιών. Πειθαρχήσωμεν πιστεύοντες προς τον θρίαμβον του Δικαίου υπέρ την βίαν. Τι και αν οι ξένοι τύραννοι στηρίζωνται επί κολοσσών κτηνώδους βίας και ισχύος; Προς την βίαν ας αντιτάξωμεν το δίκαιόν μας, που θα θριαμβεύση στο τέλος, μάλιστα όταν εμπνέεται με όλην την δύναμιν της ψυχής. Προς την κτηνώδη βίαν ας αντιταχθούν τα αδάμαστα όπλα της ψυχής, τα εμπνεόμενα και κραταιούμενα από την χαλυβδίνην ισχύν των αδουλώτων πίστεων, που ξεύρουν και δύναται πάντα να νικούν, να νικούν, ακόμη και τα ασάλευτα όρη των ακατορθώτων. Πειθαρχήσωμεν προς την Φωνήν αυτήν, που είναι Φωνή της Πατρίδος, είναι Φωνή που αναβαίνει από τους τάφους εκείνων, όσοι επτά αιώνες έσπειραν τα οστά των εις τους κόλπους της Κυπριακής γης, χωρίς η πραγμάτωσις των πόθων και ονείρων των δια μίαν εθνικήν λύτρωσιν να γλυκάνη τας αθλίας ημέρας της πολυστενάκτου ζωής των. Πολίται ψυχικώς της Ελευθέρας Ελληνικής πατρίδος, προδίδομεν εκείνους πειθαρχικώς προς τους νόμους και προστάγματα του Ξένου Δυνάστου, προς τον οποίον και προς τους ανόμους νόμους του ουδεμίαν υπακοήν χρεωστούμεν. Αντιτάξωμεν λοιπόν ανυπακοήν προς τας αδίκους και αυθαιρέτους θελήσεις του, και καταβάλωμεν κάθε προσπάθειαν δια να λείψη από τον τόπο μας, προς εξαγνισμόν του, το άγος και όνειδος του ανθρωπίνου πολιτισμού, που λέγεται Αγγλική κατοχή και Διοίκησις της Κύπρου. Είπον ότι ο δρόμος είναι στενός και τεθλιμμένος και οδηγεί δια των θυσιών προς την σωτηρίαν της απολυτρώσεως. Τέκνα της φυλής που έστησε δίπλα από τους θριάμβους των ηρωισμών τα ολοκαυτώματα του Μεσολογγίου και του Αρκαδίου, ας μη ανακόψωμεν τον δρόμον, όστις μόνος οδηγεί προς τας τραχείας κορυφάς της επιτυχίας της νίκης. Εμπρός όλοι, και μάλιστα οι νέοι, ας γίνουν η πρωτοπορία του αγώνος. Ας δείξουν ότι δεν είναι μόνον νέοι το σώμα, αλλά και την ψυχήν έχουν νεάζουσαν και ορμώσαν προς τας σκληράς επιδιώξεις και τους τραχείς αγώνας δια μίαν ελευθέραν Πατρίδα, δια μίαν ευτυχή αύριον, η οποία τους ανήκει περισσότερον ή εις ημάς. Εμπρός και ο Θεός, που δεν έπλασε τους λαούς Του και τα πλάσματά Του να είναι δούλοι των άλλων, είναι μαζί μας."