Είναι γνωστό σε όλους μας η παλικαριά, η λεβεντιά κι η ομορφάδα όσο και η προσφορά του ήρωα Θανάση Διάκου στον μεγάλο αγώνα για την Πατρίδα. Νεαρός εγκατέλειψε το ψαλτήρι και βγήκε στο κλαρί μαζί με άλλους αρματολούς και κλέφτες για τη λευτεριά της Δωρίδας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αθανάσιος Νικόλαος Μασσαβέτας.
Για την «προσωπική ζωή» του ήρωα της Αλαμάνας έχουν γραφτεί πολλά ως τώρα. Όχι μονάχα από τους παλιούς μα κι από τους νεότερους και γραφτές μαρτυρίες, στοματικές παραδόσεις, ακόμα και δημοτικά τραγούδια μας κάνουν να πιστεύουμε πως ο Διάκος είχε αρκετές επιτυχίες στο γυναικόκοσμο! «Ηγάπα τας γυναίκας και ηγαπάτο ένεκα της ωραιότητός του πολύ παρ αυτών», γράφει ο σύγχρονός του ποιητής Ζαμπέλιος. Μα εκτός από την ομορφιά τον βοηθούσανε και τα ψυχικά του χαρίσματα, ο θρύλος γύρω από το όνομά του για τα κατορθώματα, την παλικαριά του και τον κλέφτικό βίο του.
Έτσι λοιπόν μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, ανασύραμε από τις κιτρινισμένες σελίδες κάποιων ιστορικών βιβλίων το «βίο και τα κατορθώματα» του ήρωα. Χρονική περίοδος 1807-1813. Ο Σκαλτσοδήμος γίνεται καπετάνιος και αρματολός της Δωρίδας και παίρνει στον Νταϊφά του (μπουλούκι του) τα πρωτοπαλίκαρα Θανάση Διάκο και Γούλα. Ο μεν Σκαλτσοδήμος φύλαγε και φρουρούσε το κομμάτι εκείνο της διάβασης προς Επακτό, οι δε άλλοι δύο, Διάκος και Γούλας ανέλαβαν να φυλάνε το άλλο κομμάτι της περιοχής που ήταν προς το Λιδορίκι. Οι Τούρκοι και οι Ρωμιοί προύχοντες δεν τον ήθελαν τον Σκαλτσοδήμο για αρματολό της Δωρίδας. Για να τους «αναγκάσει» ο Σκαλτσοδήμος τους προκρίτους να βάλουν νερό στο κρασί τους, στέλνει και κλέβει την όμορφη Κρουστάλλω που ήταν κόρη του πρωτόγερου Αναγνωστάκη Μπαμπαλή από την Κωστάρτσα. Μερικοί υποστηρίζουν πως το κλέψιμο της Κρουστάλλως δεν γίνηκε για εκβιασμό του αρματολικιού, αλλά γιατί ο καπετάνιος ήταν ερωτευμένος μαζί της! Ο ιστορικός αναφέρει πως «η Κρουστάλλω δεν έστεργε το αίσθημα στου Σκαλτσά που ήταν δυσειδέστατος την μορφή, σκληρόκαρδος και σφόδρα λάγνος». Στο διάστημα αυτό της αιχμαλωσίας στάθηκε αιτία για την όμορφη Κρουστάλλω να γνωριστεί και να συνδεθεί με το Διάκο. Ο Διάκος όμορφος, λυγερόκορμος και ατρόμητος όπως ήταν δεν άργησε να συγκινήσει την πεντάμορφη κοντζαμπασοπούλα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ψυχρανθούν οι σχέσεις των δύο ανδρών και τούτο στάθηκε αφορμή για να χωρίσουν. Όταν κάποτε ο Διάκος συναντήθηκε στο πανηγύρι της Αρτοτίνας με τον Σκαλτσοδήμο τον ρώτησε γιατί ήταν θυμωμένος μαζί του. Ο Σκαλτσοδήμος του απάντησε: «Τι τα θες ρε Διάκο, δύο άτια σε ένα ταβλά δεν κάνουν, ή εγώ θα φύγω ή εσύ». Ο Διάκος πικραμένος έφυγε και πήγε πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα Ανδρούτσου που δέσποζε στ αρματολίκι της Λιβαδειάς. Η λαϊκή μούσα ερμηνεύοντας τα γεγονότα των ηρώων μας και θέλοντας να διασώσει τις προσωπικές τους στιγμές, τους έπλασε το δημοτικό τραγούδι, που κάτω από το μπαρουτοκαπνισμένο ράσο και τη «βρώμικη» φουστανέλα η καρδιά του σκληρού ήρωα έβρισκε χρόνο ναγαπήσει και ναγαπηθεί.
Το δημοτικό τραγούδι που ανιστορεί τον έρωτα και τον καημό του ήρωα ακόμα αντηχεί
στα χαροκόπια της Δωρίδας.
"Μες την καρυά στον έλατο κάθετ' ο Σκαλτσοδήμος
με την Κρουστάλλω στο πλευρό την κοτσαμπασοπούλα.
Ο Διάκος απτην μια μεριά κι ο Γούλας απτην άλλη
Κέρνα Κρουστάλλω κέρνα μας μ ένα ασημένιο τάσι.
Όσο να σκάσει ο Αυγερινός, να πάει η πούλια γιόμα,
να παν τ αηδόνια στις φωλιές κι όμορφες να πλύνουν.
Εγώ κερνάω Διάκο μου κι εγώ σας τραγουδάω."
Οι αισθηματικές ιστορίες, σύμφωνα με τον ιστορικό δεν σταματούν εδώ για τον ήρωα, στην ανήσυχη εκείνη εποχή που είχε φουντώσει ο αγώνας για λευτεριά. Ο Διάκος και ο Γούλας έτυχε ναγαπήσουν την ίδια γυναίκα, την ωραία Κατερίνη από τη Σέλιανη, χωριό της Φθιώτιδας, σήμερα το λένε Μάρμαρα. Το πραγματικό της όνομα ήταν Κατερίνη Σπύρου ή Ξυστρή. Νέα, μόλις 18 χρονών είχε ξετρελάνει τα παλικάρια της περιοχής, ένας απαυτούς ήταν και ο Γούλας, πρωτοπαλίκαρο του Σκαλτσά που ζήτησε να την παντρευτεί. Αλλά τον ίδιο καιρό την πολιορκούσε και ο Διάκος που ήταν όπως είπαμε πολύ όμορφος, κατά τις αντιλήψεις της ανδρικής ομορφιάς της εποχής εκείνης. Η Κατερίνη προτίμησε φυσικά το Διάκο και έγινε ο αρραβώνας τους. Ο Γούλας όμως «μένεα πνέοντας» για τη περιφρόνηση γύρευε αφορμή για να εκδικηθεί όπως και έκανε με άνανδρο και μπαμπέσικο τρόπο. Τη συκοφάντησε και την διέσυρε ηθικά με σκηνοθετημένη πλεκτάνη στο Διάκο, την ξευτέλισε με δόλιο και πανούργο τρόπο, έτσι ώστε ο Διάκος να τον πιστέψει και να την εγκαταλείψει. Άδοξο ήταν το τέλος της πανέμορφης Κατερίνης, η οποία από τον καημό της τρελάθηκε και της κόλλησαν το εξευτελιστικό παρατσούκλι «παλιοκατερίνη». Ξεφυλλίζοντας τις προσωπικές στιγμές του ήρωα συναντάμε το Διάκο λίγο πριν το ολοκαύτωμα της Αλαμάνας να έχει συνδεθεί με την όμορφη κόρη της Λιβαδειάς που την έλεγαν Βενετσάνα. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για αυτήν. Είναι όμως ιστορικά εξακριβωμένο ότι λίγο πριν την έκρηξη της Επανάστασης ήταν επίσημα αρραβωνιασμένος με μια κοντζαμπασοπούλα της Λιβαδειάς, τη Ρόζα ή Ρωξάνη, κόρη του άρχοντα Γιάννη Φίλυνα που αργότερα, όταν σκοτώθηκε ο Διάκος, παντρεύτηκε ένα πλούσιο Αθηναίο, τον Σπύρο Ζαχαρίτσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου