Α. Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ
Σχεδόν μόλις μπήκε ο 7ος αιώνας ο βασιλιάς Χοσρόης Β΄ στην Περσία αποφάσισε να ανοίξει δρόμο προς τη Μεσόγειο και προς τον Εύξεινο Πόντο. Το δρόμο αυτό τον έκλεινε το Βυζαντινό Κράτος. Ο Πέρσης βασιλιάς νόμιζε ότι ήταν κατάλληλη ευκαιρία – είχε πληροφορίες ότι πολλές μεγάλες πόλεις της Συρίας, της Παλαιστίνης και σχεδόν όλη η Αίγυπτος βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο εξ αιτίας των αιρέσεων (μονοφυσίτες και Νεστοριανοί εναντίον Ορθοδόξων).
Ο Χοσρόης Β΄για να αιφνιδιάσει τους Βυζαντινούς έδρασε αστραπιαία. Χώρισε το στρατό του σε τρία τμήματα. Το πρώτο, αφού κατέλαβε την Ταρσό της Κιλικίας στράφηκε προς την Κεντρική Μικρά Ασία και παρακάμπτοντας το Δορύλαιο της Φρυγίας έφθασε το Μάιο του 626 στη Χαλκηδόνα και τη Χρυσούπολη στο Βόσπορο. Το δεύτερο τμήμα μέσω της Αρμενίας και των Ποντιακών Ορέων έφθασε στα παράλια του Πόντου μέχρι τους πρόποδες του Καυκάσου. Το τρίτο τμήμα του Περσικου στρατού, αφού υπέταξε τη Συρία και την Παλαιστίνη έφθασε μέχρι τις εκβολές του Νείλου. Μ' αυτό τον τρόπο απείλησε τα μεγαλύτερα - εμπορικά και στρατηγικά - κέντρα: Την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια, την Τραπεζούντα και την ίδια την Κωνσταντινούπολη.
Δεν ήταν λίγες οι βυζαντινές πόλεις που παραδόθηκαν αμαχητί – επειδή η πλειονότητα των κατοίκων ήταν Νεστοριανοί αλλά και για να απαλλαγούν από τη βαριά φορολογία των Βυζαντινών. Ο Χοσρόης για να πάρει με το μέρος του τους «αιρετικούς – Νεστοριανούς» της Συρίας αναγνώρισε το Νεστοριανισμό ως «μια από τις επίσημες θρησκείες της Περσίας».
Δυστυχώς στην Άλωση της Παλαιστίνης αναφέρονται από τους χρονογράφους φρικτά πολεμικά εγκλήματα που διέπραξαν οι Πέρσες στρατηγοί. Αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει ότι έγινε μεγάλη σφαγή (σκοτώθηκαν 66.500 χριστιανοί) και αιχμαλωτίστηκαν 35.000.
Το επόμενο βήμα του Χοσρόη Β΄ ήταν να πείσει τους Αβάρους στους πρόποδες του Καυκάσου και στα βόρεια παράλια του Ευξείνου Πόντου να καταπατήσουν τη Συνθήκη που είχαν υπογράψει με τον Ηράκλειο και να αποκλείσουν τα Βόσπορο και τα Στενά της Προποντίδας. Έτσι πολύ γρήγορα η Κωνσταντινούπολη θα έπεφτε στα χέρια των Περσών. Οι Άβαροι όμως αποδείχθηκαν όχι μόνο ανάξιοι σύμμαχοι αλλά και άπειροι και ανίκανοι σε ναυμαχίες. Υπέπεσαν σε πολλά λάθη, έπαθαν πανωλεθρία και μετά από μια μικρή θαλασσοταραχή που τους πανικόβαλε, εγκατέλειψαν τους Πέρσες και αποσύρθηκαν στις Ρωσικές στέπες.
Αν το σχέδιο του Χοσρόη Β΄ πετύχαινε, η βυζαντινή κρατική μηχανή δεν θα προλάβαινε να αντιδράσει. Η Αυτοκρατορία θα κατέρρεε, η Κωνσταντινούπολη θα παραδιδόταν στους Πέρσες. Και το μέλλον των Ελλήνων θα ήταν αβέβαιο. Είναι γνωστό ότι το 635 (εννέα χρόνια μετά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης), το Περσικό Κράτος κατέρρευσε κάτω από την πίεση των Αράβων. Αν η Κωνσταντινούπολη τότε βρισκόταν σε Περσικά χέρια, η κατάρρευση των Περσών θα συμπαρέσυρε όλη την Ελληνική Ανατολή με απρόβλεπτες συνέπειες - ίσως και για την Ευρώπη που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε παρακμή .
Όμως η ήττα του Χοσρόης Β΄ και η αποτυχία του μεγαλοφυούς σχεδίου του οφείλεται και σε ένα άλλο γεγονός : Ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος σε μια κίνηση αντιπερισπασμού, αντί να γυρίσει και να προστατεύσει την Κωνσταντινούπολη, συνέχισε το δρόμο του προς τα Περσικά Σύνορα και κτύπησε την Κτησιφώντα την πρωτεύουσα της Περσίας – τη στιγμή που σχεδόν κανείς δεν βρισκόταν να του αντισταθεί. Οι επιτυχίες του Ηρακλείου εξυμνήθηκαν από τους σύγχρονους χρονογράφους και καλλιτέχνες. Το "ΠΑΣΑΛΙΟ ΧΡΟΝΙΚΟ", ο Γεώργιος Πισίδης αλλά και αργότερα μεγάλοι χρονογράφοι τιμούν τον Ηράκλειο ως "Θεόσταλτο Σωτήρα του Βυζντινού Κράτους". Ο αργυρός δίσκος που βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης ο Ηράκλειος εικονίζεται ως Δαβίδ που νικά τον Γολιάθ. Ακόμη και Άραβες χρονογράφοι θαυμάζουν τα κατορθώματα του Ηρακλείου.
Στην Κωνσταντινούπολη παρέμεινε ο «μάγιστρος» Βώνος (ανώτατος αξιωματούχος, έμπειρος και διορατικός που εκτελούσε χρέη πρωθυπουργού). Αυτός μαζί με τον Πατριάρχη Σέργιο που απέδειξε ότι διέθετε ηγετικά προσόντα, οργάνωσαν άμυνα (με 12.000 «θωρακοφόρους») εναντίον των Αβάρων.
Σχεδόν μόλις μπήκε ο 7ος αιώνας ο βασιλιάς Χοσρόης Β΄ στην Περσία αποφάσισε να ανοίξει δρόμο προς τη Μεσόγειο και προς τον Εύξεινο Πόντο. Το δρόμο αυτό τον έκλεινε το Βυζαντινό Κράτος. Ο Πέρσης βασιλιάς νόμιζε ότι ήταν κατάλληλη ευκαιρία – είχε πληροφορίες ότι πολλές μεγάλες πόλεις της Συρίας, της Παλαιστίνης και σχεδόν όλη η Αίγυπτος βρίσκονταν σε εμφύλιο πόλεμο εξ αιτίας των αιρέσεων (μονοφυσίτες και Νεστοριανοί εναντίον Ορθοδόξων).
Ο Χοσρόης Β΄για να αιφνιδιάσει τους Βυζαντινούς έδρασε αστραπιαία. Χώρισε το στρατό του σε τρία τμήματα. Το πρώτο, αφού κατέλαβε την Ταρσό της Κιλικίας στράφηκε προς την Κεντρική Μικρά Ασία και παρακάμπτοντας το Δορύλαιο της Φρυγίας έφθασε το Μάιο του 626 στη Χαλκηδόνα και τη Χρυσούπολη στο Βόσπορο. Το δεύτερο τμήμα μέσω της Αρμενίας και των Ποντιακών Ορέων έφθασε στα παράλια του Πόντου μέχρι τους πρόποδες του Καυκάσου. Το τρίτο τμήμα του Περσικου στρατού, αφού υπέταξε τη Συρία και την Παλαιστίνη έφθασε μέχρι τις εκβολές του Νείλου. Μ' αυτό τον τρόπο απείλησε τα μεγαλύτερα - εμπορικά και στρατηγικά - κέντρα: Την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια, την Τραπεζούντα και την ίδια την Κωνσταντινούπολη.
Δεν ήταν λίγες οι βυζαντινές πόλεις που παραδόθηκαν αμαχητί – επειδή η πλειονότητα των κατοίκων ήταν Νεστοριανοί αλλά και για να απαλλαγούν από τη βαριά φορολογία των Βυζαντινών. Ο Χοσρόης για να πάρει με το μέρος του τους «αιρετικούς – Νεστοριανούς» της Συρίας αναγνώρισε το Νεστοριανισμό ως «μια από τις επίσημες θρησκείες της Περσίας».
Δυστυχώς στην Άλωση της Παλαιστίνης αναφέρονται από τους χρονογράφους φρικτά πολεμικά εγκλήματα που διέπραξαν οι Πέρσες στρατηγοί. Αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει ότι έγινε μεγάλη σφαγή (σκοτώθηκαν 66.500 χριστιανοί) και αιχμαλωτίστηκαν 35.000.
Το επόμενο βήμα του Χοσρόη Β΄ ήταν να πείσει τους Αβάρους στους πρόποδες του Καυκάσου και στα βόρεια παράλια του Ευξείνου Πόντου να καταπατήσουν τη Συνθήκη που είχαν υπογράψει με τον Ηράκλειο και να αποκλείσουν τα Βόσπορο και τα Στενά της Προποντίδας. Έτσι πολύ γρήγορα η Κωνσταντινούπολη θα έπεφτε στα χέρια των Περσών. Οι Άβαροι όμως αποδείχθηκαν όχι μόνο ανάξιοι σύμμαχοι αλλά και άπειροι και ανίκανοι σε ναυμαχίες. Υπέπεσαν σε πολλά λάθη, έπαθαν πανωλεθρία και μετά από μια μικρή θαλασσοταραχή που τους πανικόβαλε, εγκατέλειψαν τους Πέρσες και αποσύρθηκαν στις Ρωσικές στέπες.
Αν το σχέδιο του Χοσρόη Β΄ πετύχαινε, η βυζαντινή κρατική μηχανή δεν θα προλάβαινε να αντιδράσει. Η Αυτοκρατορία θα κατέρρεε, η Κωνσταντινούπολη θα παραδιδόταν στους Πέρσες. Και το μέλλον των Ελλήνων θα ήταν αβέβαιο. Είναι γνωστό ότι το 635 (εννέα χρόνια μετά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης), το Περσικό Κράτος κατέρρευσε κάτω από την πίεση των Αράβων. Αν η Κωνσταντινούπολη τότε βρισκόταν σε Περσικά χέρια, η κατάρρευση των Περσών θα συμπαρέσυρε όλη την Ελληνική Ανατολή με απρόβλεπτες συνέπειες - ίσως και για την Ευρώπη που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε παρακμή .
Όμως η ήττα του Χοσρόης Β΄ και η αποτυχία του μεγαλοφυούς σχεδίου του οφείλεται και σε ένα άλλο γεγονός : Ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος σε μια κίνηση αντιπερισπασμού, αντί να γυρίσει και να προστατεύσει την Κωνσταντινούπολη, συνέχισε το δρόμο του προς τα Περσικά Σύνορα και κτύπησε την Κτησιφώντα την πρωτεύουσα της Περσίας – τη στιγμή που σχεδόν κανείς δεν βρισκόταν να του αντισταθεί. Οι επιτυχίες του Ηρακλείου εξυμνήθηκαν από τους σύγχρονους χρονογράφους και καλλιτέχνες. Το "ΠΑΣΑΛΙΟ ΧΡΟΝΙΚΟ", ο Γεώργιος Πισίδης αλλά και αργότερα μεγάλοι χρονογράφοι τιμούν τον Ηράκλειο ως "Θεόσταλτο Σωτήρα του Βυζντινού Κράτους". Ο αργυρός δίσκος που βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης ο Ηράκλειος εικονίζεται ως Δαβίδ που νικά τον Γολιάθ. Ακόμη και Άραβες χρονογράφοι θαυμάζουν τα κατορθώματα του Ηρακλείου.
Στην Κωνσταντινούπολη παρέμεινε ο «μάγιστρος» Βώνος (ανώτατος αξιωματούχος, έμπειρος και διορατικός που εκτελούσε χρέη πρωθυπουργού). Αυτός μαζί με τον Πατριάρχη Σέργιο που απέδειξε ότι διέθετε ηγετικά προσόντα, οργάνωσαν άμυνα (με 12.000 «θωρακοφόρους») εναντίον των Αβάρων.
Β. ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ Ο Ηγεμόνας των Αβάρων με 110.000 μαχητές ήλθε προ των τειχών της Κωνσταντινούπολης. Η πρώτη προσπάθεια των Ελλήνων να τους αντιμετωπίσουν απέτυχε. Όμως στη θάλασσα, ο Βυζαντινός Στόλος κατόρθωσε να βουλιάξει τα «ακάτια» (τα μικρά σλαυικά πλοία που υποστήριζαν την πολιορκία). Και η θαλασσοταραχή δημιούργησε πανικό στους πολιορκητές. Έτσι γρήγορα οι Έλληνες τους έθεσαν εκτός μάχης. Φαίνεται ότι ο Μυστικές Υπηρεσίες του Βυζαντίου υπέκλεψαν τα Συνθήματα και τους Κωδικούς Επικοινωνία των Αβάρων. Έτσι ήταν θέμα λίγων ωρών τα μικρά πλοιάρια του εχθρού να χάσουν την επαφή με την κεντρική διοίκησή τους και με τη βοήθεια μικρής θαλασσοταραχής να διασκορπιστούν και να διαλυθεί ο στρατός. Ο Γεώργιος Πισίδης ήταν αυτόπτης μάρτυς των επιχειρήσεων και αφιερώνει εκτενές ρεπορτάζ. Δεν είναι γνωστό πόσο αντικειμενικό ήταν αυτό το ρεπορτάζ πάντως τη σωτηρία της Πόλης την αποδίδει στην Παναγία η οποία όπως λέει «τέντωνε τα τόξα, έφερνε ασπίδες και κτυπούσε και πλήγωνε τους εχθρούς ... αναποδογύριζε τα σκάφη ...». αλλά και στο Πασχάλιο Χρονικό ο Ηγεμόνας των Αβάρων ακούγεται να φωνάζει φοβισμένος: «βλέπω μια γυναίκα να περιτρέχει το τείχος και να δίνει εντολές στους Έλληνες πολιορκούμενους». Όσοι Άβαροι γλίτωσαν υποχώρησαν στις στέπες της Σκυθίας. (στη Ρωσία). Από τότε διαλύθηκε το κράτος τους και δεν απείλησαν πια το Βυζάντιο. Όταν οι Άβαροι υποχώρησαν έφθασε και η είδηση ότι ο Ηράκλειος μπήκε στην Πρωτεύουσα της Περσίας και «πήρε τον Τίμιο Σταυρό που οι Πέρσες είχαν αφαιρέσει από την Παλαιστίνη». Η διάλυση του στρατού των Αβάρων και η σωτηρία της Κωνσταντινούπολης έμεινε στη μνήμη των Ελλήνων ως ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα. Ο ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος δεν διστάζει να πει: «Ἀν σήμερον ὑπάρχει Ἑλληνισμός τοῦτο ὀφείλεται κατά πρῶτον λόγον εἰς την ματαίωσιν τῆς πρώτης ταύτης ὑπό τῶν βαρβάρων πολιορκίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως...». Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης για τον σύγχρονο Ελληνισμό έχει και άλλη αξία: Στις περιγραφές για πρώτη φορά εμφανίζονται Νεοελληνικές λέξεις και εκφράσεις. Το «Πασχάλιο Χρονικό» που είναι η βασική πηγή πληροφοριών για τα γεγονότα του 626 – 628, ονομάζει «παλληκάρια» τους νέους που ακολουθούσαν ως εθελοντές και βοηθούσαν τους στρατιώτες. Εκείνα τα «παλληκάρια» αγωνίστηκαν γενναία και με αυτοθυσία εναντίον των Αβάρων. Πολλούς αιώνες αργότερα, στην Ελληνική Επανάσταση «παλληκάρι» είναι ο γενναίος και ατρόμητος νέος μαχητής που υπό τις διαταγές του «καπετάνιου» αγωνίζεται με αυτοθυσία για την πατρίδα. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Πατρίκιος Γεώργιος, επικεφαλῆς αντιπροσωπίας που επισκέφθηκε τον ηγεμόνα των Αβάρων, απάντησε στις απειλές: «Ἡμεῖς την πόλιν οὐδέποτε ἑῶμεν. Ἡμεῖς γάρ προσδοκῶντες ὅτι καίριόν τι λαλοῦμεν ἐξήλθομεν προς σε…».(«Την Πόλη ποτέ δεν θα σου την παραδώσουμε. Βγήκαμε να σε συναντήσουμε περιμένοντας πως θα συζητήσουμε κάτι σοβαρό – τους όρους αποχώρησής σας»). Αυτή η απάντηση του Πατρίκιου Γεωργίου έρχεται να προστεθεί στο «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα, και στην απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου προς τον Μωάμεθ τον Πορθητή: «...άπαντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεθα...» (με τη θέλησή μας θα πεθάνουμε πολεμώντας για τη Πατρίδα) Τέλος, με τη «λύτρωση της Πόλης» και τα γεγονότα του Αυγούστου του 626 συνδέεται και ο «Ἀκάθιστος Ὕμνος» ένα από τα μνημεία της Εκκλησιαστικής Ποίησης. Όταν οι Άβαροι έπαθαν πανωλεθρία και έλυσαν την πολιορκία, όλος ο λαός συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών και τέλεσαν Αγρυπνία «ορθοστάδην» (σε όλη τη διάρκεια της ακολουθίας έψαλλαν όρθιοι) αποδίδοντας τη «λύτρωση της Πόλης» στην επέμβαση της Θεοτόκου. Κατά την Αγρυπνία τέλεσαν κάποια «παντομίμα» (κατά τη συνήθεια των Βυζαντινών) και έψαλαν «Κοντάκια» με ιδιαίτερο δραματικό τρόπο (σήμερα δεν είναι γνωστός ο τρόπος που δραματοποιούσαν τους ύμνους με παντομίμες). Μεταξύ των ύμνων έψαλαν και το «Κοντάκιο» του Ευαγγελισμού (που φαίνεται ότι στην Παναγία των Βλαχερνών το έψαλλαν συχνά). Όταν ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος γύρισε από την εκστρατεία εξέδωσε διάταγμα με το οποίο καθιερώθηκε η ετήσια ευχαριστήρια αγρυπνία στην Παναγία των Βλαχερνών σε ανάμνηση της σωτηρίας της πόλης. Και σήμερα, ο Πατριάρχης με την ακολουθία του τελεί στην Παναγία των Βλαχερνών τους «χαιρετισμούς» την Παρασκευή της Γ΄ Εβδομάδος των Νηστειών. |
Γ. Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Στην Εκκλησιαστική Παράδοση κάθε μέρα μετά το Δείπνο, τελείται το «Απόδειπνο» (μία προσευχή αποτελούμενη από ψαλμούς και ευχές). Κάθε Παρασκευή στα μεγάλα μοναστήρια στο Απόδειπνο ψάλλεται και ένας «Κανόνας» αφιερωμένος στη Θεοτόκο που λέγεται «Θεοτοκάριο». Αποτελείται από πολλά «τροπάρια». Από το 630 μ.Χ. με απόφαση του Πατριάρχη Σεργίου και του αυτοκράτορα Ηρακλείου, την Παρασκευή των τεσσάρων πρώτων εβδομάδων της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στο Απόδειπνο αντί για «Θεοτοκάριο» ψάλλεται ένα μέρος του «Ακαθίστου Ύμνου». Και την Παρασκευή της Ε΄ Εβδομάδος των Νηστειών ψάλλεται όλος ο Ακάθιστος Ύμνος. Ο Ακάθιστος Ύμνος ονομάζεται και «Χαιρετισμοί της Θεοτόκου» επειδή μπορούμε να μετρήσουμε 144 φορές τη λέξη «χαίρε» που απευθύνεται στην Παναγία. Και κάτι που ίσως κουράσει όσους δεν γνωρίζουν από εκκλησιαστική υμνογραφία: Ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελείται από δύο μεγάλα ποιήματα: Ένα «Κοντάκιο» αγνώστου συνθέτη που πάντα ήταν το κύριο μέρος της Ακολουθίας και από έναν «Κανόνα» («Θεοτοκάριο») που συνέθεσε ο Ιωσήφ ο Υμνογράφος μεταξύ 800 – 842 μ.Χ. Τα τροπάρια του «Κανόνα» φέρουν Ακροστιχίδα που αναγγέλλει τη χαρά που έφερε στον κόσμο η Θεοτόκος αλλά και το γιορτινό κλίμα μετά τη νίκη εναντίον των Αβάρων: «Χαρᾶς δοχεῖον σοῖ πρέπει χαίρειν μόνῃ. ΙΩΣΗΦ». Το Κοντάκιο του Ακαθίστου μάλλον ήταν γνωστό στην Κωνσταντινούπολη από παλιότερα – ίσως ψαλλόταν τακτικά στο ναό της Παναγίας στις Βλαχέρνες μια και αναφέρεται στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Είναι εορταστικός χαρούμενος ύμνος και αναγγέλλει τη «χαρά» που έφερε η γέννηση του Χριστού στον κόσμο. Όπως όλα τα «Κοντάκια» αποτελείται από το «Προοίμιο» «Το προσταχθέν μυστικῶς λαβών ἐν γνώσει…» και 24 «Οίκους» (αυτοτελείς δραματικές ενότητες που αναφέρονται στον Ευαγγελισμό, στη γέννηση, στην προσκύνηση των Μάγων κ.λ.π. μέχρι την Υπαπαντή). Οι θεατρολόγοι συμφωνούν ότι οι 24 αυτοί «Οίκοι» απαγγέλλονταν ή ψάλλονταν ενώ σε κάποια γωνιά του ναού τελλούνταν κάποια παντομίμα. Ας προσέξουμε και κάτι άλλο: Στο Κοντάκιο αυτό δεν χωρίζεται ο Ευαγγελισμός από τα Χριστούγεννα. Αυτό θα πει ότι ο ύμνος πρέπει να γράφτηκε πριν το 560 αφού από τότε η εορτή του Ευαγγελισμού χωρίστηκε από τα Χριστούγεννα και άρχισε να εορτάζεται 25 Μαρτίου (εννέα μήνες πριν τα Χριστούγεννα). Άραγε μπορούμε να υποθέσουμε ότι συνθέτης του ύμνου είναι ο Ρωμανός ο Μελωδός; Ένα χειρόγραφο της Μονής Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη αναφέρει ως ποιητή του Ακαθίστου τον Ρωμανό (και μπορεί να έχει δίκιο). Είναι αλήθεια ότι από άλλα «Κοντάκια» μόνο αποσπάσματα ή μόνο το Προοίμιο έχει σωθεί. Το «Κοντάκιο» του Ακαθίστου εναι το μοναδικό που διατηρείται έως σήμερα ακέραιο. Λίγα χρόνια μετά την πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως, κάποιος υμνογράφος (ίσως ο Πατριάρχης Σέργιος, ίσως ο Γεώργιος Πισίδης), αντικατέστησε το «Προοίμιο» με τον ύμνο «Τῆ Ὑπερμάχῳ Στρτηρῶ…» που είναι ευχαριστήριος ύμνος προς τη Θεοτόκο, με πολεμικό περιεχόμενο. Στον Ύμνο αυτό εμφανίζεται η «Πόλις της Θεοτόκου» (η Κωνσταντινούπολη) που αναπέμπει «τα νικητήρια ευχαριστήρια» στην «Υπέρμαχο Στρατηγό», την παρακαλεί να διατηρεί το Κράτος «απροσμάχητο» και ζητά προστασία από κάθε κίνδυνο. Δεν θέλει ρώτημα ότι ο ύμνος αυτός γράφτηκε για να θυμίζει τη θαυμαστή σωτηρία της «Πόλης» το 626 μ.Χ. Και κάτι τελευταίο: Οι πρώτοι 12 «Οίκοι» (στροφές) του Ακαθίστου έχουν ιστορικό περιεχόμενο (Ευαγγελισμός, προσκύνηση των ποιμένων, προσκύνηση των Μάγων, θυμός του Ηρώδη κ.λ.π.) Οι άλλοι 12 έχουν δογματικό περιεχόμενο. (Ο Χριστός είναι Θεός και άνθρωπος, σώζει το ανθρώπινο γένος, ο Χριστός θυσιάζεται για τον άνθρωπο, ο άνθρωπος μπορεί να συζητά με το Θεό). |
Δ. Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ
Στη Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους υπάρχει ο θρύλος ότι μια μικρή εικόνα «Παναγία των Χαιρετισμών» που φυλάσσεται εκεί είναι εκείνη, μπροστά στην οποία ψάλθηκε για πρώτη φορά ο Ακάθιστος Ύμνος και ότι έφθασε εκεί το 1592 με θαυμαστό τρόπο. Στις Μονές Χιλανδαρίου και Ξενοφώντος η «Παναγία του Ακαθίστου Ύμνου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου