Άγιος Υάκινθος έναντίον Αγίου Βαλεντίνου

Τόσα χρόνια ουδείς ιερωμένος είχε ασχοληθεί με τον Άγιο του έρωτα. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών & πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, σε μία προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή των νέων προς την ορθόδοξη πίστη, πρότεινε στους ερωτευμένους να γιορτάζουν την αγάπη τους την προηγούμενη του Αγίου Βαλεντίνου, δηλαδή στις 13 Φεβρουαρίου, που η ορθόδοξη εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ακύλα & Πρισκίλλης.

Ο Ακύλας και η αγαπημένη του Πρισκίλλη ήταν σκηνοποιοί και ασπάστηκαν το χριστιανισμό, κατά πάσα πιθανότητα όταν κατέφυγαν από τη Ρώμη στην Κόρινθο τον 1ο αιώνα μ.Χ. για ν’ αποφύγουν τους διωγμούς του αυτοκράτορα Κλαύδιου. Εκεί γνώρισαν τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος μάλιστα τους μνημονεύει σε 3ς επιστολές του και τον ακολούθησαν στην Έφεσο ως συνοδοί.

Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ακύλας έγινε Επίσκοπος Ηρακλείας και μαρτύρησε για την πίστη του μαζί με τη σύζυγό του, ενώ κατ’ άλλους ερευνητές κοιμήθηκαν ειρηνικά. Στη μνήμη αυτού του αγαπημένου μέχρι το θάνατο ζευγαριού πρότεινε ο μακαριστός Χριστόδουλος να γιορτάζουν την αγάπη τους οι ερωτευμένοι.

Δεύτερη εκδοχή και ίσως πιο επικρατέστερη είναι αυτή του ορθόδοξου Αγίου Υάκινθου. Εγώ για να είμαι ειλικρινής τον Υάκινθο τον ήξερα ως λουλούδι που μάλιστα μυρίζει πολύ έντονα. Όσο ζεις μαθαίνεις. Μαζί με το σχίσμα των εκκλησιών επήλθε και αυτό των Αγίων.

Ο δικός μας «Βαλεντίνος» λοιπόν λέγεται Άγιος Υάκινθος και γιορτάζει στις 3 Ιουλίου κάθε χρόνο, την ημερομηνία δηλαδή που μαρτύρησε για την αγάπη του Χριστού, επί αυτοκράτορα Τραϊανού ( το 98 μ.Χ.), σε ηλικία 20 χρόνων. Όπως λένε ήταν θαλαμηπόλος στην αυλή του αυτοκράτορα Τραϊανού και ο πρώτος ναός που χτίστηκε, αφιερωμένος αποκλειστικά σ’ εκείνον βρίσκεται στα Ανώγεια της Κρήτης, σε κάποια από τις πλαγιές του Ψηλορείτη, φτιαγμένος από πέτρα, κρυφός, γιατί κρυφά είναι και τα αισθήματα.

Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων και με υποστηριχτές του, ανθρώπους πνευματικούς, καθιέρωσαν την γιορτή τα τελευταία χρόνια και ταυτόχρονα μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, τα Υακίνθεια, που διαρκούν τρεις μέρες.
Έτσι, ο Άγιος Υάκινθος,  «Άγιος της αγάπης, του έρωτα, προστάτης των ζευγαριών, της σχέσης άνδρα και γυναίκα» γιορτάζεται κάθε χρόνο, 12 χιλιόμετρα νότια των Ανωγείων, στους ορεινούς Φούρνους, στο ομώνυμο πέτρινο εκκλησάκι που χτίστηκε στην χάρη του, και σε υψόμετρο 1200 μέτρα (στον Ψηλορείτη).
Το ξεκίνημα για αυτό το εορτασμό τον χρωστάμε στον μητροπολίτη Ρεθύμνου Άνθιμο, ο οποίος όταν του προτάθηκε η ανέγερση και η λογική του εορτασμού και των εκδηλώσεων, το αποδέχτηκε με χαρά.

Ο Άγιος Βαλεντίνος
Οι εκδοχές για τον πολυσυζητημένο Άγιο πολλές. Ο Βαλεντίνος λέγετε πως ήταν ένας Ρωμαίος ιερέας από το Terni που πήγε κόντρα στην απαγόρευση που είχε εκδώσει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος Κλαύδιος ο Β’ σχετικά με τους γάμους. Κατά την γνώμη του αυτοκράτορα οι γάμοι των νέων δεν τους άφηναν να στρατολογηθούν και γι αυτό τους απαγόρεψε να παντρεύονται για να είναι στα πεδία της μάχης. Ο νεαρός τότε ιερέας Βαλεντίνος αψήφησε την απαγόρευση αλλά και τους διωγμούς και πάντρευε κρυφά τους νέους που θέλανε να κάνουν οικογένεια.

Το γεγονός μαθεύτηκε και όλοι οι νέοι έτρεχαν στον «φίλο των ερωτευμένων» όπως τον έλεγαν για να δώσουν όρκους αιώνιας πίστης και αγάπης. Φυσικά αυτό δεν άργησε να μαθευτεί στην αυτοκρατορική αυλή και ο Κλαύδιος διέταξε να συλλάβουν τον αντιδραστικό ιερέα τον οποίο και εκτέλεσε με λιθοβολισμό και αποκεφαλισμό στις 14 Φεβρουαρίου του 270 μ. Χ. Το μήνυμα που έστειλε στους φίλους του μέσα από το κελί του ήταν το ακόλουθο: «Να θυμάστε τον Βαλεντίνο και Σας Αγαπώ».
Μερικές δεκαετίες αργότερα η Δυτική Εκκλησία ανακήρυξε το Βαλεντίνο άγιο και καθιέρωσε τη γιορτή του την ημέρα του θανάτου του, στις 14 Φεβρουαρίου, βρίσκοντας στο πρόσωπό του τον ιδανικό εκφραστή και προστάτη του έρωτα και της αγάπης.

Η γιορτή αυτή αντικατέστησε, τα Λουπερκάλια, την αρχαιότερη όλων των ρωμαϊκών εορτών, που κι αυτή έχει σχέση με τη γονιμότητα και την εκλογή συντρόφου.

(Τα Λουπερκάλια ήταν εκδηλώσεις που γίνονταν στις 14 Φεβρουαρίου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας προς τιμήν της Θεάς Juno η οποία ήταν προστάτιδα της οικογένειας, των γυναικών και της συζυγικής αγάπης (κάτι σαν την αρχαία ‘Ήρα).
Την επόμενη μέρα άρχιζε η γιορτή Lupercalia. Σύμφωνα με τις παραδόσεις τις εποχής, τα νεαρά αγόρια και κορίτσια ζούσαν αρκετά διαχωρισμένα.

Όμως, υπήρχε μια ξεχωριστή γιορτή, την οποία περνούσαν μαζί. Κατά τη διάρκεια των Lupercalia, τα κορίτσια έγραφαν το όνομά τους σε έναν κλήρο και τα τοποθετούσαν σε ένα βάζο. Κάθε αγόρι επέλεγε έναν από τους κλήρους, διαλέγοντας έτσι την κοπέλα που θα συνόδευε καθ' όλη τη διάρκεια της γιορτής.

Συχνό ήταν το φαινόμενο τα ζευγάρια της Lupercalia να ερωτεύονται και έτσι να καταλήγουν παντρεμένα. Η καθολική εκκλησία μετέτρεψε την ειδωλολατρική Lupercalia, την παραμονή της οποίας μαρτύρησε ο 'Άγιος Βαλεντίνος, σε γιορτή για τη μνήμη του. Καθώς ο σκοπός της δράσης του ήταν τόσο ρομαντικός, καθιερώθηκε την ημέρα της γιορτής του να γιορτάζουν όλοι οι ερωτευμένοι.)

Μια άλλη εκδοχή για τον Βαλεντίνο λέει ότι ο ιερέας παντρεύτηκε ο ίδιος 2 φορές κρυφά αντίθετα με το νόμο του αυτοκράτορα Κλαύδιου που το απαγόρευε ρητά. Φυλακίστηκε με την κατηγορία ότι αρνήθηκε να πιστέψει τους παγανιστικούς θεούς. Στην φυλακή έγινε φίλος με την κόρη ενός δεσμοφύλακα την οποία γιάτρεψε με προσευχές και την μέρα της εκτέλεσή του στις 14 Φεβρουαρίου της έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο Your Valentine.

Όποια και να είναι πάντως η σωστή εκδοχή της ιστορίας το σίγουρο είναι ότι ένα πρόσωπο με το όνομα Βαλεντίνος υπήρξε και σκοτώθηκε για την αγάπη και τον έρωτα.

Ο έρωτας στην Αρχαία Ελλάδα

 
Οι αρχαίοι Έλληνες ξεχώριζαν τον Έρωτα από την αγάπη (η ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική ή ίσως μία από λίγες γλώσσες στον κόσμο που έχει άλλη λέξη για τον έρωτα κι άλλη για την αγάπη), πίστευαν τον Έρωτα ως θεό, καρπό της παράνομης και γι’ αυτό παθιασμένης σχέσης της θεάς της ομορφιάς, Αφροδίτης με τον Άρη, το θεό του πολέμου. Τον αναπαριστούσαν μικρό και τρυφερό αλλά ταυτόχρονα τρομερό και καταστροφικό σαν τον πόλεμο πατέρα του. Η δε Αγάπη ήταν γι αυτούς ένα αίσθημα πιο βαθύ πιο ουσιαστικό και φυσικά πιο μακρύ στο χρόνο.

Οι ευχετήριες κάρτες έκαναν την εμφάνιση τους τον 18ο αιώνα. Αρχικά ήταν χειροποίητες, ζωγραφισμένες με καρδιές, λουλούδια και ζωηρά χρώματα και διανθισμένες με ερωτικούς στίχους ή την ερωτική εξομολόγηση του αποστολέα. Αργότερα αρωματισμένες, διακοσμημένες με αποξηραμένα άνθη, κάποιες φορές με χιουμοριστική διάθεση, ενώ πολύ διαδεδομένες ήταν οι «σέξι» για την εποχή (18ος αι.) καρτούλες, που απεικόνιζαν έναν κύριο να φιλάει το χέρι μιας κυρίας. Σήμερα, πολυπρόσωπες και πολύχρωμες, σε απεριόριστη ποικιλία σχεδίων, ρομαντικές ή χιουμοριστικές, έντυπες και ηλεκτρονικές, ο καλύτερος και πιο εύληπτος τρόπος έκφρασης του έρωτα και της αγάπης. Λέγεται ότι την πρώτη κάρτα για τη γιορτή των ερωτευμένων την έστειλε στην αγαπημένη του μέσα από τη φυλακή, όπου κρατούνταν, ο δούκας της Ορλεάνης Κάρολος το 1415.
Μία πρώτη προσπάθεια ανταλλαγής ερωτικών μηνυμάτων μέσω εφημερίδων στην Ελλάδα έκανε το ΕΘΝΟΣ το 1991 και το πλήθος, όσο και η πρωτοτυπία των ερωτικών μηνυμάτων είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.

Στην Ιαπωνία μόνο οι γυναίκες προσφέρουν δώρα στους άνδρες οι οποίοι, όμως, πρέπει να τους τα ανταποδώσουν μέσα σ’ ένα μήνα το αργότερο.

Όσοι πιστοί προσέλθετε

Πολλοί πάντως είναι όμως αυτοί που προβάλλουν την ένσταση πως ο Άγιος Βαλεντίνος δεν αναφέρεται πουθενά στο εορτολόγιο της Ορθόδοξής Εκκλησίας.
Η εξήγηση είναι απλή: Τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, όταν συντάσσονταν οι αγιολογικοί κατάλογοι, τα συναξάρια και τα μαρτυρολόγια είχαν καθαρά τοπικό χαρακτήρα και η φήμη ενός αγίου δεν σήμαινε πως εκτεινόταν σε όλη την Εκκλησία.

Έτσι υπάρχουν άγιοι που τιμούνταν σε μία περιοχή, ενώ σε άλλη ήταν εντελώς άγνωστοι, όπως ο άγιος Δημήτριος, που είναι πασίγνωστος σε όλη την Ανατολική Εκκλησία, στη Δύση είναι σχεδόν άγνωστος. Αυτό δε σημαίνει πως δεν είναι άγιος.

Το Σχίσμα που διαχώρισε την Εκκλησία σε Ορθόδοξη και Καθολική δεν υπήρχε όταν καθιερώθηκε ο εορτασμός του Αγίου Βαλεντίνου και δεν τίθεται καν θέμα εγκυρότητας.

Ο Έρωτας είναι Πόλεμος και θέλει ανθρώπους με Ψυχή
Οπότε να τα σοκολατάκια σε σχήματα καρδιάς, χιλιάδες οι ανθοδέσμες, απίθανα τα αρκουδάκια, ερωτικά τα cd, κατακόκκινα και τα μπαλόνια. Γέμισε ο τόπος αγάπη και έρωτα. Κοκκίνισαν οι βιτρίνες, σπάσανε τα αφτιά μας οι ραδιοφωνικοί σταθμοί με ερωτικές μπαλάντες, χαμόγελα ψεύτικης ευτυχίας πλημμύρισαν τον τόπο άπλετα για μια μέρα.
 Όσοι δε έχουν και παράλληλες σχέσεις διπλά τα δώρα, διπλή και η εκδήλωση αγάπης…. ευτυχώς που υπάρχει και το viagra.
Και ενώ όλοι ζουν στο χρώμα του πάθους ή του λάθους διερωτώμαι τι είναι άραγε η αγάπη. Και δεν εννοώ αυτό την μονοήμερο έρωτα που νιώθουν ξαφνικά όλοι σαν  κεραυνοβολήθηκαν από τα βέλη του μικρού Θεού ομαδικά.

Η αγάπη θα έπρεπε να είναι στις ψυχές μας, στην καρδιά και στο μυαλό μας κάθε αυγή που έρχεται, κάθε ηλιοβασίλεμα που φεύγει. Ένα χαμόγελο, μια του λέξη, ένα μικρό χάδι, ακόμα κα μια σταγόνα δάκρυ όλα θα είναι αυτός ή αυτή.

«Τι είναι αυτό που λέμε αγάπη» ρωτά και το γνωστό άσμα. Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει σίγουρα. Τα ατελείωτα ξενύχτια λες και έχεις φάει στιφάδο βραδιάτικα ενώ εσύ απλά τον σκέφτεσαι, τα ηλίθια πρωινά χαμογελά χωρίς λόγο, οι αχαλίνωτες φαντασιώσεις μακριά από τον γήινο κόσμο, τα περιέργως γλυκά δάκρυα, τα φτερουγίσματα στην καρδιά που σε κάνουν να νομίζεις ότι χρειάζεσαι καρδιογράφημα, το τραύλισμα στην φωνή σαν κεκές όταν τον αντικρίζεις, ο κόμπος στο λαιμό λες και κατάπιες ψαροκόκαλο.

Όλα αυτά είναι αγάπη και άλλα πολλά ανείπωτα και όχι μια μονοήμερη τρέλα και ένας ψεύτικος ξέφρενος ενθουσιασμός.

Τέλος πάντων αν πρέπει οπωσδήποτε να γιορτάσετε μια και μοναδική μέρα διαλέξτε τον δικό σας Άγιο Υάκινθο ή Βαλεντίνο και κάψτε το. Αν όμως θέλετε να πρωτοτυπήσετε μάθετε να γιορτάζεται κάθε μέρα του χρόνου και όχι επειδή σας το επιβάλλει κάποιος Άγιος. Άλλωστε ο έρωτας και η αγάπη δεν είναι εμποροπανήγυρις. 

Οι χαρακτηρισμοί του έρωτα ποικίλουν ανάλογα με την περίπτωση. Όλοι όμως στάζουν έρωτα…

 

Κεραυνοβόλος έρωτας
Έρωτας παντοτινός
Ασυγκράτητος έρωτας
Αμοιβαίος έρωτας
Απαιτητικός έρωτας
Πρώτος έρωτας
Αιώνιος έρωτας
Ανεκπλήρωτος έρωτας
Πλατωνικός έρωτας
Αγιάτρευτος έρωτας
Έρωτας με πάθος
Έρωτας δυνάστης
Έρωτας με ημερομηνία λήξης
Ο έρωτας χρόνια δεν κοιτά
Έρωτας για τη ζωή
Έρωτας κατόπιν συνοικεσίου
Ο έρωτας περνάει από το στομάχι
Έρωτας εντός γάμου
Απαγορευμένος έρωτας
Παράνομος έρωτας