Εγωισμός, το αναρχικό παιδί της υπερηφανείας

- Γέροντα, άλλο πάθος είναι η υπερηφάνεια και άλλο ο εγωισμός;

- Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός , η κενοδοξία κ.λπ., εκτός από την έπαρση που είναι εωσφορικός βαθμός, είναι το ίδιο πάθος με μικρές διαφορές και διαβαθμίσεις.

Ο εγωισμός είναι το αναρχικό παιδί της υπερηφανείας∙ δεν το βάζει κάτω, επιμένει.

Όπως όμως τα δένδρα που δεν λυγίζουν, σπάζουν τελικά από τον αέρα, έτσι και ο άνθρωπος που έχει εγωισμό, επειδή δεν κάμπτεται, σπάζει τελικά τα μούτρα του. 

Μεγάλο κακό ο εγωισμός! 

Ενώ και ανάπαυση δεν έχει ο εγωιστής, πάλι επιμένει! Δεν βλέπεις, ο Άρειος; Όταν η μητέρα του του είπε: «καλά, τόσοι λένε ότι σφάλλεις∙ δεν το καταλαβαίνεις;», «ναι, το ξέρω, της απάντησε, αλλά πώς να υποταχθώ σ’ αυτούς;». 

Ο εγωισμός του δεν τον άφηνε να παραδεχθή το λάθος του.

- Και δεν τον απασχολούσε, Γέροντα, που είχε παρασύρει τόσον κόσμο στην αίρεση;
- Όχι, δεν τον απασχολούσε. «Αν παραδεχθώ ότι σφάλλω, έλεγε, θα εξευτελισθώ και στους οπαδούς μου». Και όσο καταλάβαινε ότι κάνει λάθος, άλλο τόσο ζοριζόταν να τους πείση ότι είχε δίκαιο. 

Φοβερό πράγμα ο εγωισμός! 

- Σε τι διαφέρει , Γέροντα, ο εγωιστής από τον υπερήφανο;
- Ο εγωιστής έχει θέλημα, πείσμα, ενώ ο υπερήφανος μπορεί να μην έχη ούτε θέλημα ούτε πείσμα. Ας πούμε ένα παράδειγμα: 

Στην εκκλησία προσκυνάτε τις εικόνες με μία σειρά∙ η καθεμία ξέρει την σειρά της. Μια αδελφή , αν έχη εγωισμό και της πάρη κάποια άλλη την σειρά, θα κατεβάση τα μούτρα και μπορεί να μην πάη ούτε να προσκυνήση.

«Αφού προσκύνησε εκείνη πριν από μένα, θα πη, δεν πάω να προσκυνήσω». 

Ενώ, αν δεν έχη υπερηφάνεια, πάλι θα πειραχθή, αλλά δεν θα αντιδράση έτσι∙ μπορεί μάλιστα να πη και στις επόμενες, δήθεν με ευγένεια: «Περάστε! πέρνα κι εσύ, πέρνα κι εσύ!». 

- Τι να κάνω, Γέροντα, όταν πληγώνεται ο εγωισμός μου;
- Όταν πληγώνεται ο εγωισμός σου, μην τον περιθάλπης∙ άφησέ τον να πεθάνη. Αν πεθάνη ο εγωισμός σου, θα αναστηθή η ψυχή σου.

- Και πώς πεθαίνει, Γέροντα, ο εγωισμός;
- Πρέπει να θάψουμε το εγώ μας, να σαπίση και να γίνη κοπριά, για να αναπτυχθή η ταπείνωση και η αγάπη.